GDJ 2007/Skąd my to znamy, czyli najlepsze wzorce

Jak "prowadzić" otwarty projekt

edit

Wikipedia i inne projekty Wikimediów są relatywnie nowym zjawiskiem kulturowym, muszą więc na własną rękę odkrywać co sprzyja rozwojowi, a co powoduje problemy. Choć nie ma gotowych recept na sukces, to na szczęście istnieją już pewne sprawdzone wzorce, które możemy twórczo - i stosownie do sytuacji - zaszczepiać na naszym podwórku. Zwłaszcza inspirujące są moim zdaniem podstawowe zasady efektywnej i zdrowej współpracy ludzi w otwartych warunkach, omówione w dwóch bardzo odmiennych książkach:

  • "Produkcja oprogramowania Open Source. Jak prowadzić udany projekt wolnego oprogramowania" K. Fogela[1] - Wytwarzanie treści w Wikimediach, jako przykład tzw. "kolektywnej produkcji"[2] ("peer based production"), jest bardzo podobne do pracy nad kodem w projektach wolnego i otwartego oprogramowania (FLOSS). Książka Karla Fogela jest czytelnym i konsekwentnym wykładem na temat wszystkich aspektów prowadzenia takich projektów, a najciekawsze z punktu widzenia większości Wikimedian są w niej kwestie współpracy, radzenia sobie z konfliktami czy zarządzania ochotnikami.
  • "Żyć w tym świecie i przetrwać" R. Skynnera i J. Cleese'a[3] - Autorzy uważają, że te same reguły, które rządzą najbardziej zdrowymi rodzinami, mają zastosowanie także w działaniu firm i instytucji (rozdział 2.). W otwartej przestrzeni Wikimediów to psychologizujące podejście jest szczególnie cenne, ponieważ mechanizmy instytucjonalne są tu szczątkowe, a reguły rządzące projektem ściśle wiążą się ze zdrową strukturą i atmosferą społeczności, która go realizuje.

Obie są naprawdę dobrze napisane i zawierają dużo konkretnej wiedzy. "Produkcja oprogramowania Open Source" jest na razie w większości po angielsku, spolszczona jest jednak np. większość rozdziału 8. "Zarządzanie ochotnikami" [4]. Zachęcam do samodzielnej lektury i własnych refleksji, a zwłaszcza do wspólnego zastanowienia się jak te ogólne zasady, o których chcę opowiedzieć, mają się do naszych konkretnych warunków.

Przypisy

edit
  1. http://producingoss.com/pl/, moja recenzja: http://hedera.linuxnews.pl/_news/2007/03/22/_long/4372.html
  2. Istnieje osobna praca (po włosku i w tłumaczeniu angielskim), która omawia zjawisko "kolektywnej produkcji" właśnie na przykładzie Wikipedii:
    • The Cooperative Production of Knowledge on the Internet - the Case of Wikipedia - Włoska Wikipedystka, Valentina Paruzzi, napisała pracę dyplomową o Wikipedii. [...] Treść pracy skupia się wokół często dyskutowanego zagadnienia "kolektywnej produkcji" wiedzy, która od ponad 40 lat nabiera kształtu we współczesnych mediach, i charakteryzuje się centralnym znaczeniem komputera jako narzędzia "dzielenia się wiedzą" oraz jako "instrumentu relacji". W szczególności praca rozważa kolektywną produkcję wiedzy w wymiarze sieciowym, a zwłaszcza w ramach Wikipedii, jako sztandarowego projektu tego typu. Obok badań empirycznych społeczności Wikipedii ("wirtualna etnografia" połączona z "obserwacją uczestniczącą" podczas spotkań, oraz wywiady na żywo połączone z wywiadami w sieci) obserwujemy złożony ciąg zaczynający się od pierwszych etapów społecznej budowy PC, do krytycznej analizy modelu produkcji i zespołu ludzkiego, co zbliża nas do schematu widocznego w Wikipedii, a więc opartego o FLOSS, ze szczególną analizą myśli dwóch głównych teoretyków: Richarda Stallmana i Erica Raymonda. Następnie śledzimy zabiegi, które najbardziej wyglądają na próby wyjaśnienia socjo-strukturalnej formy podtrzymywania produkcji wiedzy w sieci, czyli strukturalną teorię sieci i wzrostu systemów sformalizowaną przez Alberta Làszlò Barabàsi, oraz teorie złożoności i wzrastających systemów, przynajmniej tak, jak to się przyjęło w naukach humanistycznych. Wychodząc z tej podstawy teoretycznej docieramy do oryginalnych wyników badań, które wskazują, że włoska edycja Wikipedii jest modelem mieszanym, z jednej strony przypominającym dynamikę wzrastania oraz systemy złożone, a z drugiej wykazującym cechy bardziej typowe dla aspektów wspólnotowych, opisanych w bogatej literaturze poświęconej wirtualnym społecznościom. (WQ nr 2, Wieści międzynarodowe, Praca na temat Wikipedii)
  3. moja recenzja: http://www.biblionetka.pl/art.asp?kom=tak&oid=-1&aid=59780
  4. http://producingoss.com/pl/managing-volunteers.html