Movement Charter/Wikimedia Movement Bodies/nl
This was a historical draft of the Wikimedia Movement Charter. The latest version of the Charter that is up for a global ratification vote from June 25 to July 9, 2024 is available in the main Meta page. We thank the stakeholders of the Wikimedia movement for their feedback and insights in producing this draft. |
Organen van Wikimedia
Wikimedia-vrijwilligers en -gemeenschappen vormen organisaties om hun activiteiten te ondersteunen en te coördineren. Deze organisaties worden in dit Handvest de Wikimedia Organen genoemd en omvatten Wikimedia organisaties zoals gelieerde organisaties (affliates) en hubs, de Global Council en de Wikimedia Foundation. De Global Council en de Wikimedia Foundation zijn de hoogste bestuursorganen, beide met hun eigen specifieke doel en verantwoordelijkheden. Alle Wikimedia organen hebben een zorgplicht ten opzichte van de Wikimediagemeenschappen waarmee ze samenwerken.
De functie Onafhankelijke Geschillenbeslechting zal worden[1] gecreëerd om conflicten op te lossen die niet kunnen worden opgelost door bestaande mechanismen, of wanneer er een onvermogen is om dergelijke beslissingen te behandelen om redenen buiten de controle van de betrokken partijen. Bij afwezigheid van deze functie zal de Wikimedia Foundation, of hun gekozen afgevaardigde, deze rol op zich nemen.
Wikimedia organisaties
Wikimedia Organisaties zijn georganiseerde groepen die bestaan om mogelijkheden te creëren voor open en vrije kennis om te bloeien in een bepaalde geografische of thematische context. Wikimedia Organisaties zijn in lijn met de missie van de Wikimediabeweging, en omvatten Wikimedia-affiliaties, hubs en andere groepen die formeel worden erkend door de Global Council[2] of via zijn aangestelde commissie.
Er zijn vier verschillende soorten Wikimedia Organisaties:
- Wikimedia Chapters, organisaties met een specifieke nationale dekking.
- Thematische organisaties die een wereldwijde of regionale dekking hebben, maar in een bepaald thema.
- Gebruikersgroepen die kunnen worden georganiseerd volgens regio of thema.
- Hubs die per regio of thema georganiseerd kunnen worden.[3]
Wikimedia Organisaties vormen een belangrijke manier waarop gemeenschappen zich kunnen organiseren binnen de beweging voor het leveren van activiteiten en partnerschappen. Professionele betrokkenheid op alle niveaus in de Wikimedia Beweging is bedoeld om de vrije kennis missie van elke organisatie die professionals in dienst heeft, te ondersteunen. Meestal wordt dit gedaan door het werk van vrijwilligers te versterken en te ondersteunen.
Bestuur
Over de samenstelling en het bestuur van een Wikimedia Bewegingsorganisatie kan de organisatie zelf beslissen, afhankelijk van de context en behoeften waarbinnen het opereert. De besluitvormer is het bestuur van een organisatie of een vergelijkbaar orgaan, dat verantwoording aflegt aan de groep die ze vertegenwoordigen - bijvoorbeeld het ledenorgaan.
Verantwoordelijkheden
Wikimedia Organisaties zijn elk verantwoordelijk voor:
- het bevorderen van de duurzaamheid van de gemeenschappen die het lidmaatschapsorganisme ondersteunt,
- het faciliteren van de integratie, vertegenwoordiging en diversiteit binnen hun gemeenschap,
- het handhaven van de Universele Gedragsregeling en
- het ontwikkelen van partnerschappen en samenwerking op hun belangenveld.
Wikimedia organisaties zijn verantwoordelijk voor het zichtbaar maken van hun werk en activiteiten door middel van publiek toegankelijke rapportages. Wikimedia organisaties kunnen ervoor kiezen om hun financiële duurzaamheid te ontwikkelen via eigen inkomstenbronnen, door dergelijke inspanningen te coördineren met andere Wikimedia organisaties wanneer dat nodig is.
De Global Council moet een reeds bestaande organisatie raadplegen wanneer er voorstellen zijn voor nieuwe Organisaties in hetzelfde werkgebied (thema of regio) en over kwesties met betrekking tot de structuur en het bestuur van de beweging.
Global Council
Doel
De Global Council[4] (GC) is het vertegenwoordigende strategische orgaan van de Wikimedia Beweging. Het stelt de gemeenschap in staat deel te nemen aan de besluitvorming om een coherente en visionaire aanpak voor de bevordering van vrije kennis beter te begeleiden.
Functies
Strategische planning[5]
De Global Council is verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de Strategie van de Beweging[6] evenals de communicatie hierover binnen de Wikimedia Beweging. De GC keurt de globale strategie goed die het mogelijk maakt om de visie en missie van Wikimedia te realiseren, inclusief het Strategisch Plan. De GC ontwikkelt, wijzigt, bekrachtigt en verspreidt ook de aanbevolen jaarlijkse wereldwijde strategische prioriteiten voor de Wikimedia Gemeenschap.
Administratie van organisaties en gemeenschappen van de Wikimedia Beweging[7]
De GC zorgt ervoor dat de juiste standaarden worden gehanteerd voor het functioneren van Wikimediagemeenschappen, affiliates en hubs. Om dit te bereiken stelt de GC processen op voor het erkennen en niet erkennen van filialen en hubs en houdt hier toezicht op. Ook vereenvoudigt de GC de toegang tot hulpbronnen (financieel, personeel, kennis en andere) voor een rechtvaardige versterking van gemeenschappen. De onderdelen handelsmerklicenties en contractuele overeenkomsten met betrekking tot dit proces blijven een verantwoordelijkheid van de Wikimedia Foundation.
Een commissie onder het bevoegdheidsgebied van de GC is verantwoordelijk voor het beheer en het adviseren over de erkenning of afwijking van erkenning, naleving en conflicten van gelieerde ondernemingen en centra. Het comité zorgt voor de naleving van organisatorische normen en verzorgt de conflictoplossing om samenwerkende en harmonieuze relaties binnen de Wikimedia-beweging te handhaven.[8]
Technologische vooruitgang
Het GC zal een commissie oprichten om advies te geven aan de Wikimedia Foundation, met inzichten over de visie en prioriteiten van de Wikimedia Beweging. Het technisch comité wordt opgericht door de GC in samenwerking met technische bijdragen.[9]
Verdeling van middelen
Het GC stelt normen en richtlijnen op voor de eerlijke verdeling van fondsen binnen de beweging die voldoen aan de Principes van beslissen. Daarnaast is de GC verantwoordelijk voor het toekennen van subsidies aan de gemeenschappen en de organisaties, gebaseerd op het toegewezen budget. Deze verantwoordelijkheid komt voort uit de delegatie van de autoriteit van de Wikimedia Foundation aan de Global Council om verantwoordelijk te zijn voor de rol van het verdelen van middelen binnen de Wikimedia-beweging.[10]
Structuren
De Global Council is een forum waar verschillende perspectieven kunnen samenkomen voor het grotere welzijn, en het fungeert als een aanvullend lichaam voor de Wikimedia Foundation en Wikimedia Movement Organisaties. De Global Council wordt gekozen en geselecteerd, met behulp van procedures die diversiteit beschermen, door en van gemeenschappen in de beweging.
De Global Council bestaat uit de Global Council Assembly (GCA) en de Global Council Board (GCB), die worden geselecteerd uit de leden van de GCA.
Global Council Raad
De Global Council Assembly (GCA) is het besluitvormingsorgaan van de Global Council. De leden worden geselecteerd, gekozen of benoemd om een verscheidenheid aan perspectieven en ervaringen van de Wikimedia Beweging naar voren te brengen, zoals beschreven in het lidmaatschapsbeleid van de Global Council. Behalve zoals hierin voorzien, zal de zittingstermijn voor een lid van de GCA drie jaar zijn. Leden van de GCA mogen maximaal twee opeenvolgende volledige termijnen dienen (dat wil zeggen zes jaar). Na twee opeenvolgende termijnen te hebben uitgezeten[11], komen zij niet opnieuw in aanmerking voor benoeming in het GCA totdat een periode van ten minste 12 maanden is verstreken. Het GCA bestaat uit ten minste 100 en ten hoogste 150 leden.
Jaarlijks wordt ten minste één vergadering van de Global Council gehouden, en wel binnen zes maanden na het einde van het boekjaar, tenzij verlenging van deze periode wordt toegestaan door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Tijdens deze vergadering van de Global Council presenteert het bestuur van de Global Council zijn jaarverslag over de zaken van de Global Council en de uitgevoerde activiteiten. Het legt de activiteiten met een toelichting ter goedkeuring voor aan de vergadering.
Besluitnemingsproces bij de GCA:
- Alle beslissingen worden genomen met een absolute meerderheid van de uitgebrachte stemmen. Bij staking van stemmen, wordt het voorstel verworpen.
- Indien bij een verkiezing tussen meer dan twee personen geen absolute meerderheid wordt verkregen, wordt na een tussentijdse stemming, indien nodig, een nieuwe stemming gehouden tussen de twee personen die het grootste aantal stemmen hebben verkregen.
- Een resolutie kan ook buiten een vergadering worden aangenomen met de schriftelijke goedkeuring van een meerderheid van alle stemgerechtigde leden van het GC en heeft dezelfde kracht als een resolutie van de algemene vergadering, mits deze is aangenomen met voorafgaande kennis van de raad.
Deze verantwoordelijkheden omvatten:
- Beslissingen op hoog niveau nemen binnen het kader van het doel en de functies van de GC
- Het GCB aansprakelijk stellen voor hun werk
- Zitting in de subcomités van de GC
Global Council Bestuur
De GCB is het orgaan dat ervoor zorgt dat de processen binnen het GC volgens plannen en tijdschema's verlopen; zij coördineren met anderen waar en wanneer nodig, verzorgen een overzicht van de werking van het GC, enz. en vertegenwoordigen de Global Council en ontleent hiervoor haar mandaat uit de besluiten van het GCA. Het GCB is bevoegd om verder te beslissen over de activiteiten ter uitvoering van deze besluiten.
De GCB wordt gekozen, verkozen of benoemd door en uit de GCA-leden volgens het proces dat is beschreven in het beleid voor Global Council lidmaatschap. De GCB bestaat uit minstens 5 en hoogstens 15 leden.
De ambtstermijn van een GCB-lid is drie jaar. Elk GCB-lid blijft aan tot het verstrijken van zijn ambtstermijn en tot zijn opvolger is benoemd en gekwalificeerd, of tot zijn vroegtijdig ontslag, ontheffing uit zijn functie of overlijden. Na twee opeenvolgende termijnen, komen zij pas in aanmerking voor een nieuwe termijn na een wachttijd van ten minste 18 maanden.[12]
Deze verantwoordelijkheden omvatten:
- Het opstellen van het oorspronkelijke strategische plan van Wikimedia Movement, onder voorbehoud van goedkeuring door de GCA, als onderdeel van de strategische planningsfunctie,
- toezicht houden (op de processen van) de verkiezing, selectie of benoeming van leden van de GCA,
- Als vertegenwoordiger van het GC in activiteiten voor betrokkenheid van belanghebbenden,
- Coördinatie van de jaarlijkse vergadering van het GC,
- Het handhaven van de verantwoordingsplicht voor de uitvoering van de taken van de Global Council, die zowel de GCA als de GCB omvat.
Commissies van de Global Council
De Raad van Bestuur van de Global Council beslist over de comités en hun lidmaatschap. Elk comité zal de meerderheid van zijn leden uit het GCA hebben. De comités kunnen extra leden benoemen die geen lid zijn van de GCA.
De leden van de commissie die geen lid zijn van de GCA kunnen ten hoogste twee opeenvolgende volledige termijnen van drie jaar per lid dienen (d.w.z. zes jaar). De leden van de GCA worden niet opnieuw benoemd tot lid van de GC totdat een periode van ten minste twaalf maanden is verstreken.[13]
Ondersteunende structuren
Adviseurs en contactpersonen
Adviseurs en verbindingsleden worden benoemd om het werk van het GC en zijn comités te ondersteunen op basis van de behoefte aan gespecialiseerde kennis en begeleiding. Adviseurs kunnen worden opgeroepen om inzichten, aanbevelingen en hulp te bieden bij het aanpakken van complexe uitdagingen en kansen binnen de Wikimedia Beweging.
De Wikimedia Foundation wijst personeel toe[14] en andere middelen om de activiteiten van de GC te ondersteunen en hen te helpen effectief te functioneren.
De Wikimedia Foundation
De Wikimedia Foundation ("de Foundation") is de non-profit organisatie die dient als belangrijkste beheerder van de Wikimedia Movement's vrije kennis-platforms en technologie. Samen met de andere entiteiten van de Wikimedia Beweging voert zij haar missie uit als een non-profit organisatie. Zij doet dit voornamelijk door haar strategisch plan te implementeren. De Wikimedia Foundation moet ernaar streven haar werk af te stemmen op de wereldwijde strategie die wordt gecoördineerd door de Global Council.
Structuur van het Bestuur
De bestuursstructuur van de Wikimedia Foundation is vastgelegd in haar statuten, die worden aangevuld door besluiten van het Bestuur en door beleidsregels die van toepassing zijn op het Bestuur, de medewerkers van de Foundation en de Wikimedia-projecten die zij host.
De Raad van Bestuur is de uiteindelijke besluitvormer, met de bevoegdheid die aan de Wikimedia Foundation Chief Executive Officer (CEO) is gedelegeerd. Als non-profit is de Stichting verantwoordelijk voor het publiek in het algemeen, waaronder Wikimedia-gemeenschappen, wetgevers en regelgevers, kennisconsumenten, donoren en het grote publiek.
De Foundation wordt geadviseerd en ondersteund door commissies zoals vermeld in haar statuten of door resoluties van de raad van bestuur. Deze comités zijn voornamelijk samengesteld uit vrijwilligers met kennis van en interesse in de specifieke thematische gebieden van de comités en worden in hun functies ondersteund door medewerkers van de Foundation.
Verantwoordelijkheden
De verantwoordelijkheden van de Foundation zijn onder meer:
- Het beheren van de Wikimediaprojecten, waaronder het hosten, ontwikkelen en onderhouden van kernsoftware; het opstellen van gebruiksvoorwaarden en ander bewegingsbreed beleid; het voeren van fondsenwervingscampagnes; alle andere acties om ervoor te zorgen dat de projecten beschikbaar zijn en in overeenstemming met de missie; en het respecteren en ondersteunen van de autonomie van de gemeenschap en de behoeften van belanghebbenden,
- Ondersteuning van programma's voor de beweging,
- Juridische verplichtingen, waaronder het bewaken van het merk, het opstellen van beleid dat projecten mogelijk maakt, naleving van wetgeving, het aanpakken van juridische bedreigingen en het verbeteren van de veiligheid van vrijwilligers.
Opmerkingen
- ↑ Te wijzigen in "wordt gecreëerd" zodra deze is ingesteld.
- ↑ Voor het begin van en de overgangsperiode van de Global Council, worden Wikimedia Organisaties erkend door het Wikimedia Foundation Board of Trustees.
- ↑ Dit Handvest ziet Taalhubs als een vorm van Thematische Hub.
- ↑ In overeenstemming met de juridische beoordelingen die het Handvest in 2023 heeft ontvangen, zal de Global Council aanvankelijk niet worden opgericht als juridische entiteit.
- ↑ "Strategie" is inclusief grote projecten om het merk Wikimedia te veranderen.
- ↑ Door de aanbevelingen van de Strategie van de Beweging centraal te stellen in GC-discussies met betrekking tot planning en prioritering van strategische initiatieven, toewijzing van middelen en algemene besluitvorming.
- ↑ In deze context verwijst "administratie" naar het beheer van en het toezicht op de operationele aspecten van de Wikimedia Beweging. Het omvat het vaststellen en implementeren van processen, beleid en procedures om het effectief functioneren van Wikimedia-gemeenschappen, filialen en hubs te garanderen.
- ↑ De Global Council is verantwoordelijk voor het opzetten en beheren van processen om conflictoplossing tussen verschillende Wikimedia Organisaties, waaronder gelieerde organisaties en hubs te ondersteunen.
- ↑ De technologische beslissingen zullen worden genomen door de entiteiten die zich hoofdzakelijk richten op het leveren van producten en technologische diensten, samen met het passende gemeenschapsgeleide bewegingsinstantie dat is geassocieerd met de Global Council.
- ↑ De Global Council bepaalt alle aspecten met betrekking tot deze verantwoordelijkheden, in coördinatie met de Wikimedia Foundation. Dergelijke verantwoordelijkheden kunnen bestaan uit i) het bepalen van beleid, strategie en normen voor de verspreiding van middelen voor de beweging, ii) het bepalen van regionale, thematische en andere financieringstoewijzingen, iii) het bepalen van doelen en maatstaven voor de hele beweging, en iv) het beoordelen van wereldwijde programmatische resultaten, naast andere bepaald door de Global Council.
- ↑ Door selectie, verkiezing of benoeming.
- ↑ Door selectie, verkiezing of benoeming.
- ↑ Door selectie, verkiezing of benoeming.
- ↑ Het personeel zal GCA-leden ondersteunen in hun behoefte om actief deel te nemen aan de GC. Dit omvat, maar is niet beperkt tot, het ondersteunen van vertalingen en het bieden van ondersteuning voor fysieke toegankelijkheid van vergaderlocaties.