Movement Strategy/Recommendations/Summary/pl
Historia Strategii Ruchu skupia się wokół ludzi. Ludzi, którzy przyczyniają się do upowszechniania i zdobywania wiedzy oraz ludzi, którzy tworzą zróżnicowane społeczności i grupy napędzające nasz Ruch. W 2017 roku zainicjowaliśmy proces tworzenia przyszłości naszego Ruchu. Wyznaczyliśmy ambitny Kierunek Strategiczny: stać się niezbędną infrastrukturą ekosystemu wolnej wiedzy do 2030 roku. Aby zapewnić, że każdy, kto podziela nasze poglądy, będzie mógł do nas dołączyć, walczymy o równość w dostępie do wiedzy i traktowanie jej jako usługi.
W ciągu dwóch lat członkowie Ruchu wspólnie prowadzili otwarty i partycypacyjny proces strategiczny, dyskutując o tym, jak ulepszyć struktury w taki sposób, aby umożliwić nam podążanie w Kierunku Strategicznym. W niniejszym dokumencie przedstawiono rezultaty wspólnych wysiłków: 10 zaleceń i podstawowych zasad, które określają istotę zmian. Niektóre pomysły opierają się na istniejących sukcesach, dogłębnej fachowej wiedzy i doświadczeniach, które charakteryzują nasz Ruch. Niektóre domagają się zmian w zakresie metod działania i interakcji. Są to jakby adwokaci naszej misji i naszych wartości. Innym wymagają wprowadzenia nowych form działań i współpracy, które zapewnią nieprzerwany sukces Ruchu.
Prace prowadziła prawie setka wikimedian z całego świata − np. wolontariusze, pracownicy, członkowie zarządów podmiotów stowarzyszonych i Wikimedia Foundation, przedstawiciele zrzeszonych organizacji. Utworzono dziewięć roboczych grup tematycznych. Każda z nich analizowała, omawiała i tworzyła idee w internecie i podczas bezpośrednich spotkań. Wiele innych osób przekazywało swoje opinie i uczestniczyło w dyskusjach − wirtualnie i w trakcie różnych wydarzeń. Aktualne zalecenia są wynikiem czterech głównych iteracji, które rozpoczęły się w sierpniu 2019 r. W oparciu o informacje zwrotne i współpracę grupy robocze przygotowały we wrześniu drugą iterację obejmującą 89 zaleceń. Zostały one skonsolidowane przez poszczególnych autorów, dzięki czemu powstał spójny zestaw 13 rekomendacji. Cenne informacje zwrotne otrzymane w okresie styczeń − marzec 2020 roku pomogły w dopracowaniu rekomendacji i doprowadzeniu ich do dzisiejszej formy: dziesięć zaleceń i dziesięć zasad.
Zasady
Zasady są fundamentalnymi wartościami całego Ruchu. To na ich podstawie powstały i zostaną wdrożone rekomendacje. Zasady: koncentracja na ludziach; ochrona i bezpieczeństwo; włączenie i wspólne podejmowanie decyzji; równość i upodmiotowienie; subsydiarność i zarządzanie własnymi sprawami; kontekstualizacja; współpraca i współdziałanie; przejrzystość i odpowiedzialność; produktywność; odporność. Te powiązane ze sobą zasady odzwierciedlają to, w jaki sposób nasz Ruch ma się stać zasadniczą infrastrukturą ekosystemu darmowej wiedzy.
Rekomendacje
W oparciu o zasady 10 zaleceń Strategii Ruchu odnosi się do wzajemnie zależnych zmian, które torują drogę dla przyszłości Ruchu Wikimiedia:
Dbałość o zrównoważony rozwój naszego Ruchu − dążenie do koncentracji na ludziach i inwestowanie w ich potrzeby. Warunkiem zrównoważonego rozwoju Ruchu jest dostrzeganie i wspieranie różnorodności jego członków − już zaangażowanych wolontariuszy i nowych osób – oraz naszej działalności. W tym zaleceniu szczególną wagę przykłada się do sprawiedliwej dystrybucji środków, wykorzystywania nowych źródeł przychodu, zwiększania świadomości w zakresie Ruchu, rozwijania lokalnego potencjału w obszarze gromadzenia kapitału i dbałości o różnorodne partnerstwa.
Poprawa komfortu użytkowania − mowa tu o użyteczności i dostępności naszych produktów, a także o potrzebie ich ciągłego doskonalenia. Zaleca się angażowanie współtwórców i społeczności programistów w badania, projekty i testy w zakresie różnorodnych profili i urządzeń. W rekomendacji tej uwzględnia się także zasoby dla nowych osób, standardy dokumentacji, narzędzia międzyprojektowe i międzyjęzykowe, opracowywanie nowych projektów, rozwój API.
Opracowanie Kodeksu postępowania, anonimowe informowanie o incydentach, przeciwdziałanie molestowaniu przy realizacji projektów to zagadnienia poruszone w rekomendacji Zapewnienie bezpieczeństwa i włączenia. W rekomendacji tej proponuje się wyznaczenie podstaw odpowiednich zachowań w Ruchu, ewaluację bezpieczeństwa i plan realizacji, który obejmuje infrastrukturę niezwłocznej reakcji. Mowa tu również o wzmacnianiu lokalnego potencjału w zakresie bezpieczeństwa i ochrony, wspieraniu legalnych struktur, które będą sprzyjać rozwojowi darmowej wiedzy oraz o zlokalizowanych narzędziach prywatności zapewniających bezpieczeństwo współtwórców.
Równouprawnienie w procesie decyzyjnym − jest warunkiem wspólnej odpowiedzialności w Ruchu. Istotnymi tematami w tej rekomendacji są m.in.: sprawiedliwa reprezentacja w procesach decyzyjnych, jasne i otwarte ścieżki kariery, upodmiotowienie społeczności lokalnych i partycypacyjna alokacja środków. Zaleca się opracowanie Karty Ruchu, powołanie do życia Globalnej Rady, utworzenie ośrodków regionalnych i tematycznych, jasne zdefiniowanie ról, przygotowanie wytycznych odnoszących się do partycypacji dla wszystkich interesariuszy.
Rekomendacja Koordynacja wśród interesariuszy bazuje na jasno zdefiniowanych rolach i zakresach odpowiedzialności. Zaleca się tworzenie przestrzeni zapewniającej lepszą komunikację i współpracę w obrębie Ruchu, jak również z partnerami, kontrybutorami technicznymi i społecznościami programistów, mając na względzie koordynację technologii. Zaleca się koordynację zasobów, utworzenie Rady Technologicznej dla nowych funkcji, kompleksową wymianę informacji, lepszy transfer wiedzy i nauki, możliwości nawiązywania kontaktów.
W rekomendacji Inwestowanie w rozwój umiejętności i przywództwa mowa jest o sprawiedliwym rozwoju umiejętności personalnych i technicznych, jeśli chodzi o ludzi i organizacje uczestniczące w Ruchu. Potrzebne jest tu systematyczne podejście globalne, które uwzględnia ważne inicjatywy lokalne w odniesieniu do szeregu umiejętności. Sposoby działań wymagają kontekstualizacji i obejmują obszary takie jak: nauka online, sieci osób równorzędnych, tworzenie treści w różnych językach, mentoring, wyróżnianie i zachęcanie do rozwoju umiejętności. W rekomendacji tej zaleca się opracowanie skoordynowanego planu rozwoju przywództwa. Dotyczy to zarówno ludzi, jak i wymaganej infrastruktury (online i offline), która zapewni płynny przepływ wiedzy.
W rekomendacji Zarządzanie wiedzą wewnętrzną zaleca się, aby dbać o to, żeby wewnętrzna wiedza Ruchu była przyjazna dla użytkownika, partycypacyjna i charakteryzowała się najwyższą jakością. W oparciu o tę rekomendację potrzebujemy kultury dokumentacji, bazy wiedzy z dostępem do zasobów edukacyjnych, jak również wsparcia personelu zaangażowanego w tę rolę.
Rekomendacja Określanie istotnych zagadnień odnosi się do respektowania autonomii ochotników. Powinniśmy dobrze rozumieć, w jaki sposób tworzone przez nas treści wpływają na ludzi. W rekomendacji przedstawiono metody odnoszenia się do luk w treści i poruszono kwestię negatywnego wpływu dezinformacji na realizowane projekty. Należy promować i priorytetyzować zasoby związane z tworzeniem treści − we współpracy z wyspecjalizowanymi partnerami.
W rekomendacji Innowacje w zakresie wolnej wiedzy zaleca się, abyśmy eksplorowali i poszerzali zakres projektów i formatów treści, mając na względzie ich aktualność i zapewnianie dostępu do całości ludzkiej wiedzy. Zaleca się wskazanie − w porozumieniu ze społecznościami lokalnymi − polityk i praktyk, które są przeszkodą na drodze do równouprawnienia w zakresie wiedzy. Należy tworzyć możliwości opracowywania nowych projektów, rozwijać narzędzia i partnerstwa, które sprawią, że darmowa wiedza będzie dostępne w różnych formatach i technikach użytkowania.
Rekomendacja Ewaluacja, iteracja i adaptacja dotyczy tego, że jeśli pragniemy efektywnie i wydajnie wdrażać strategię wypracowaną przez Ruch, to musimy zadbać o indywidualną i organizacyjną świadomość odnośnie do naszej pracy. Musimy ją oceniać, często powtarzać i mieć zdolność adaptacji. Wymaga to zasobów, wiedzy specjalistycznej i zdolności, wspólnej i wzajemnej odpowiedzialności w celu oceny postępów, przekazywania informacji na ich temat, ułatwiania nauki i adaptacji do pracy.
Wdrożenie dziesięciu rekomendacji i podstawowych zasad doprowadzi do fundamentalnych zmian kulturowych i strukturalnych, które pozwolą nam z otwartymi rękami przyjąć wszystkie osoby, którym odpowiada nasza wizja „świata, w którym każdy człowiek może swobodnie korzystać z całej wiedzy”. Dzięki współpracy i wdrożeniu tych zmian w najbliższych latach będziemy w stanie zaspokoić potrzeby wszystkich ludzi, którzy wspierają nasz Ruch, a także osób, którym służymy − teraz i w przyszłości. Powstanie zasadnicza infrastruktura ekosystemu wolnej wiedzy.