Universal Code of Conduct/Initial 2020 Consultations/Vietnamese/da
Introduktion
Vietnamese Wikipedia is a Wikipedia for Vietnamese speakers all over the world. It is a medium-sized Wikipedia, with about 1.240.000 articles. There are 21 administrators and several eliminators [a role falling between admin and normal editors. Eliminators can lock articles but cannot ban editors] who are responsible for maintaining this Wikipedia. Now it has about 2400 active users each month, and its editor base is still expanding. Vietnam is a developing country with a high level of education, so a lot of people are using Wikipedia each day to learn new things.
The Vietnamese government is very critical of Wikipedia due to its independence and inclusion of broader sources. Like in China, the Vietnamese government maintains strict control in all kinds of media, free expression is rather restricted, and Wikipedia is one of a few kinds of media that they cannot control yet. Vietnamese Wikipedia editors tend to be not open, and all editors do not openly engage in online and offline activities, they contribute independently most of the time.
Summary of behavioural policies
This Wikipedia is content with the policies that are inherited from English Wikipedia and translated in Vietnamese. The core rules of English Wikipedia are translated and followed mostly to the letter. Some conditions, such as the requirement to vote for administrators are reduced due to lack of editors that meet the criteria.
The difference is that the dynamic IPs are used by all ISPs in Vietnam, so it is easy to evade bans and people do not hesitate to re-emerge with a new account almost at will. Therefore harassment incidents are quite common.
Facilitation process
Anonym 1:
At first, I posted a message in the Village pump and Administrator’s board, but without much success.
Secondly, I posted a topic in the Facebook group of the Vietnamese Wikipedia community. The response was lukewarm.
Thirdly, I chatted personally with members of the community. In that format, they were more responsive, and after being reassured that all information about them personally will be kept private, 22 users responded. They engaged in a dialogue and told me about some of their experiences, shared their negative conflicts with other editors, and sometimes their self-doubt as well.
Thinking back, I should focus on Facebook and assure editors about privacy right from the start. That would have attracted more opinions early on.
Community Feedback
General Summary: Positive feelings about UCoC. All of the editors who have responded realize the need to have a UCoC, some of them think that it’s good to have a first-hand guide. But they are sceptical about the possibility of implementation of such a guide in Vietnam, a country with dynamic IPs where editors can evade blocks and bans quite easily.
Positive feedback: The UCoC would be generally welcomed. It would be a guide for us while navigating Wikipedia and editing it. For most young, quick-to-react editors, it is a must.
Negative feedback: None aside from the country-specific ISP issue noted above.
Concerns and opinions: UCoC should include a paragraph about respecting others’ privacy and religion and being patient towards newbies.
Interessante historier:
Agreement to a Universal Code of Conduct: Yes, definitely.
A Wikipedia editor who is a Falun Gong practitioner said that In Vietnam, this religious group is considered a cult, and is repressed, similarly to China. He said, “I came to Wikipedia to read the Falun Gong article in Vietnamese, and I started to edit it to clarify some points that are inadequate. But I was ridiculed for my faith. Some editors left provocative remarks on my Wikipedia personal talk page. When I responded, the discussion escalated into becoming an argument and ultimately to threats. After some interventions from admins, they switched to one of my social media accounts and threatened to kill me. Sometime later, I was attacked by a group of men outside my house. I was hurt with bloody scratches on my head. I recovered, but I have not come back to Wikipedia since then.
I think intellectual or religious clashes on Wikipedia can become fights in reality. I think the Universal Code of Conduct should have some content about equality regardless of religion or faith we are believing.”
Anonym 2:
Agreement to a Universal Code of Conduct: Yes, it is necessary.
Since I am a student, In my free time I like to go to Wikipedia to learn about new things. When I read interesting things, I want to befriend editors who wrote those articles because I think they would have more interesting things to talk to. But, I have found out that along with some friendly people there are some nasty, irritating people who love to show off and can be angry quickly. They were knowledgeable nevertheless, and some of them must be respectful people in real life. Admins are good guys but not always around. So I have to learn almost everything by myself by watching what other editors were doing. That’s not bad, but it takes too long.
I hope that Universal Code of Conduct could include forceful regulations about helping the newbies like me, otherwise, we may get lost and leave Wikipedia for good.
Anonym 3:
Agreement to a Universal Code of Conduct: Yes.
I notice many newcomers ask me private questions about myself, such as my name, my age, the place I live. They perhaps only want to get closer to other Wikipedians, or they are just curious about those who donate their time to Wikipedia. Despite their naive motive, I doubt people will be comfortable with these questions. So I suggest the Universal Code of Conduct should include a rule which is "respecting other people's privacy and not asking private questions".
Anonym 4:
Agreement to a Universal Code of Conduct: Yes.
I have an edit disagreement with an editor about an article of Japanese manga. I use Vietnamese-based names, and that editor uses Chinese based names. We cannot compromise and revert back and forth. After such reverts, an admin comes in and protects the article and asks us to sit down and talk. After several days of talking we still cannot compromise, but talking about that has made us calmer. I think Universal of Code of Conduct should include a cool off interval when resolving conflicts, it is useful for me.
Konklusion:
From the facilitating process, I learned that our Vietnamese community is a small group of respected, reserved, thoughtful and quite knowledgeable people mixed with a lot of young students and pupils who are wandering in Wikipedia, soaking free knowledge in as they jump from one article to another.
We must learn to be patient with young people so that they can learn how Wikipedia works and to keep knowledgeable people happy and staying with Wikipedia.
Summary – in Vietnamese
Tổng quan
Wikipedia tiếng Việt là một wikipedia dành cho người Việt trên toàn thế giới. Đây là một wikipedia cỡ vừa, với khoảng 1.240.000 bài viết. Có 21 admin và một số eliminator chịu trách nhiệm bảo trì wikipedia này. Hiện tại nó có khoảng 2400 người dùng hoạt động mỗi tháng và số biên tập viên của nó vẫn đang tiếp tục tăng Việt Nam là một quốc gia đang phát triển với trình độ học vấn cao, vì vậy rất nhiều người đang sử dụng wikipedia mỗi ngày để học hỏi những kiến thức mới. Chính phủ Việt Nam không thích Wikipedia lắm vì sự độc lập của wikipedia và khả năng bao gồm các nguồn đa dạng. Giống như ở Trung Quốc, chính phủ Việt Nam kiểm soát chặt chẽ tất cả các loại phương tiện truyền thông, tự do biểu cảm còn hạn chế và Wikipedia là một trong một vài trang thông tin công cộng mà họ chưa thể kiểm soát. Các biên tập viên wikipedia tiếng Việt có xu hướng kín đáo và tất cả các biên tập viên không công khai tham gia các hoạt động trực tuyến và ngoại tuyến, họ đóng góp một cách độc lập hầu hết thời gian.
Tổng hợp về chính sách về ứng xử
Wikipedia tiếng Việt có nội dung các chính sách ứng xử được kế thừa từ wikipedia tiếng Anh. Các quy tắc cốt lõi của Wikipedia tiếng Anh được dịch và tuân thủ gần như chính xác đến từng chữ. Một số điều kiện, chẳng hạn như yêu cầu bỏ phiếu cho quản trị viên bị giảm do thiếu biên tập viên đáp ứng các tiêu chí bỏ phiếu. Sự khác biệt là các IP động được sử dụng bởi tất cả các ISP tại Việt Nam, do đó người dùng rất dễ tránh các lệnh cấm và mọi người không ngần ngại tái xuất hiện trên Wikipedia với một tài khoản mới gần như tùy thích. Do đó việc quấy rối là khá phổ biến tại đây.
Quá trình hướng dẫn
Lúc đầu, tôi đã đăng một tin nhắn trong trang Thảo luận chung và Liên hệ bảo quản viên, nhưng không thành công lắm. Sau đó, tôi đăng một chủ đề trong nhóm Facebook của cộng đồng wikipedia tiếng Việt. Các phản ứng là ấm áp. Thứ ba, tôi trò chuyện riêng (cá nhân) với các thành viên của cộng đồng. Họ phản ứng nhanh hơn và sau khi được trấn an rằng tất cả thông tin về họ sẽ được giữ kín, các thành viên đã cởi mở hơn và kể cho tôi nghe về một số kinh nghiệm của họ, chia sẻ những xung đột tiêu cực của họ với các biên tập viên khác, và đôi khi cũng chia sẻ cả những lo ngại của chính họ về bản thân. Nhìn lại, tôi thấy mình nên tập trung vào giao tiếp trên Facebook và đảm bảo với các biên tập viên về quyền riêng tư của những chia sẻ của họ ngay từ đầu. Điều này sẽ thu hút nhiều ý kiến hơn.
Phản hồi của cộng đồng
Tóm tắt chung: Hầu hết có cảm xúc tích cực về UCoC. Tất cả các biên tập viên đã trả lời đều nhận ra rằng cần phải có UCoC, một số người trong số họ nghĩ rằng điều đó thật tốt khi UCoC có thể là một hướng dẫn khởi đầu. Nhưng họ hoài nghi về khả năng thực hiện hướng dẫn như vậy ở Việt Nam, một quốc gia dùng IP động và các biên tập viên có thể trốn tránh các khóa và cấm khá dễ dàng. Phản hồi tích cực: UCoC được hoan nghênh. Nó sẽ là một bản hướng dẫn cho chúng tôi trong khi tìm hiểu wikipedia và chỉnh sửa nó. Đối với hầu hết các biên tập viên trẻ, phản ứng nhanh, đó là điều bắt buộc. Phản hồi tiêu cực: Không có. Quan tâm và ý kiến: UCoC nên bao gồm đoạn nói về sự tôn trọng quyền riêng tư và tôn giáo khác biệt, và sự kiên nhẫn đối với những người mới .
Các câu chuyện thú vị
Ẩn danh 1
Ý kiến về một bộ quy tắc ứng xử phổ quát: Có, chắc chắn. Tôi là một học viên Pháp Luân Công. Ở Việt Nam, giáo phái tôn giáo này được coi là một giáo phái, và chúng tôi đã đàn áp, tương tự ở Trung Quốc. Tôi đến Wikipedia để đọc bài viết về Pháp Luân Công bằng tiếng Việt và tôi bắt đầu chỉnh sửa nó để làm rõ một số điểm không đầy đủ. Tôi đã bị chế giễu vì đức tin của tôi, và mọi thứ đã không dừng lại ở đó. Một biên tập viên khác ủng hộ Phật giáo, sau đó một IP khác bắt đầu chế giễu tôi: họ để lại một số nhận xét khiêu khích trên trang thảo luận cá nhân Wikipedia của tôi. Tôi đáp lại họ, và những lời chế giễu leo thang thành những lời lẽ đe dọa. Sau một số can thiệp từ quản trị viên, họ chuyển sang trang Facebook của tôi và đe dọa sẽ giết tôi. Tôi bị một nhóm người tấn công một tuần sau đó, họ đợi tôi bên ngoài nhà tôi chờ khi tôi về rồi xông vào đánh. Tôi bị đánh vào đầu, với một vài vết rách. Tôi phải đến bệnh viện để khâu các vết thương. Tôi không ngờ rằng các cuộc tranh luận trí tuệ hoặc tôn giáo trên Wikipedia có thể trở thành đánh nhau ngoài đời. Tôi đã phục hồi, nhưng tôi đã không quay lại Wikipedia kể từ đó (2017). Tôi nghĩ rằng Bộ quy tắc ứng xử phổ quát nên có một số nội dung về sự bình đẳng bất kể tôn giáo hay tín ngưỡng mà chúng ta đang đi theo.
Ẩn danh 2
Ý kiến về một bộ quy tắc ứng xử phổ quát: Có, nó là cần thiết. Tôi là sinh viên năm thứ nhất tại một trường đại học ở Hà Nội. Tôi có rất nhiều thời gian rảnh và tôi nghĩ Wikipedia là một nơi tốt để ghé thăm và hy vọng học được điều gì đó. Tôi đọc một số bài viết trên Wikipedia và tôi nghĩ các biên tập viên đã viết chúng có lẽ khá thú vị để nói chuyện và kết bạn. Tôi đã đúng, nhưng Wikipedia không chỉ toàn thứ tốt như vậy. Cùng với một số người thân thiện đã xuất hiện một số người khó chịu, cáu kỉnh, thích thể hiện và có thể tức giận một cách nhanh chóng. Tuy nhiên, họ là những người hiểu biết và một số người trong số họ phải là những người tôn trọng trong cuộc sống thực. Một số người khác là những cậu bé rất trẻ và không biết gì ngoại trừ việc ném những từ bẩn thỉu bây giờ. Trên hết, quản trị viên là những người tốt nhưng không phải lúc nào cũng ở bên. Vì vậy, tôi phải tự học gần như mọi thứ bằng cách xem những người biên tập khác đang làm gì. Điều đó không tệ, nhưng mất quá nhiều thời gian Tôi hy vọng rằng Quy tắc ứng xử phổ quát có thể bao gồm các quy định mạnh mẽ về việc giúp đỡ những người mới như tôi, nếu không chúng tôi có thể bị lạc lối và rời bỏ wikipedia mãi mãi.
Ẩn danh 3
Ý kiến về một bộ quy tắc ứng xử phổ quát: Có. Tôi nhận thấy nhiều người mới hỏi tôi những câu hỏi riêng tư về bản thân, như tên, tuổi, nơi tôi sống ... Có lẽ họ chỉ muốn gần gũi hơn với những người Wikipedian khác, hoặc họ chỉ tò mò về những người dành thời gian cho Wikipedia . Mặc dù họ có thể chỉ là ngây thơ, tôi không nghĩ rằng mọi người sẽ thoải mái với những câu hỏi này. Vì vậy, tôi đề nghị Bộ quy tắc ứng xử phổ quát nên bao gồm một quy tắc "tôn trọng quyền riêng tư của người khác và không hỏi các câu hỏi riêng tư".
Ẩn danh 4
Ý kiến về một bộ quy tắc ứng xử phổ quát: Có. Tôi có bất đồng về chỉnh sửa với một biên tập viên về một bài viết về manga. Tôi sử dụng tên dựa trên tiếng Việt và biên tập viên đó sử dụng tên dựa trên tiếng Trung. Tôi và bạn đó không thể thỏa hiệp và lùi sửa qua lại. Sau khi lùi sửa, một quản trị viên đến và bảo vệ bài báo và yêu cầu chúng tôi ngồi xuống và nói chuyện. Sau nhiều ngày nói chuyện, chúng tôi vẫn không thể thỏa hiệp, nhưng có thể nói về điều đó đã khiến chúng tôi bình tĩnh hơn. Tôi nghĩ rằng Quy tắc ứng xử phổ quát nên nhắc đến một khoảng thời gian dùng để hạ nhiệt khi giải quyết xung đột, nó rất hữu ích cho tôi.
Số liệu thống kê
Kết luận
Từ quá trình hướng dẫn cộng đồng, tôi nhận ra rằng rằng cộng đồng người Việt của chúng tôi là một nhóm nhỏ gồm những người đáng kính trọng, dè dặt, chu đáo và khá hiểu biết pha trộn với rất nhiều sinh viên trẻ và học sinh đang lang thang trên Wikipedia, tiếp thu các kiến thức miễn phí khi họ đọc hết bài này sang bài khác. Chúng ta phải học cách kiên nhẫn với những người trẻ để họ có thể học cách mà wikipedia hoạt động, và giữ cho những người hiểu biết được hạnh phúc và tiếp tục ở lại với wikipedia.