Movement Strategy/Recommendations/Ensure Equity in Decision-making/fa
جنبش ما از جوامع، افراد و سازمان‌های فعال در سراسر دنیا شکل گرفته است. با تقسیم وظایف و مسئولیت و نیز تضمین برابری فرصت‌های مشارکت در روند تصمیم‌سازی و تخصیص منابع به توانمندسازی و معرفی همه ذینفعان «جنبش» خواهیم پرداخت و سازوکارهایی را برای تضمین مشروعیت همه تصمیمات تاثیرگذار بر آنها ایجاد خواهیم کرد.
همه ذینفعان «جنبش» از اختیار، دانش و منابع لازم برای حضور در روند گرفتن تصمیمات تاثیرگذار بر آنها، تصمیم‌گیری و اظهار نظر هدفمند در مسائل مرتبط، شامل فرصت‌های دسترسی به منابع، برخوردارند. ساختارهای «جنبش» به صورت شفاف خدمتگزار و حامی جوامع خواهند بود و به نیازهای هر حوزه (در صورت لزوم به صورت فوری) پاسخ خواهند داد.
ساختارهای «جنبش» طوری سازگار و ایجاد می‌شوند که همه ویکی‌مدیایی‌ها بتوانند گرایش‌ها و تجربیات خود را در روند تصمیم‌سازی دخالت دهند. این ساختارها با آهنگ پایدار اجرا خواهند شد. کارکرد و کارآیی آنها پیوسته ارزیابی می‌شود تا امکان طراحی، تکرار و مشاوره کافی فراهم شود.
این پیشنهاد با پنج بخش فرعی زیر طراحی شده است:
ایجاد چارچوبی مشترک برای تصمیم‌سازی
چه چیزی
تصمیمات «جنبش» ما زمینه‌ای‌شده خواهند بود زیرا راهکار چالش‌های مشترک ممکن است از بخشی به بخش دیگر کاملاً متفاوت باشد. هدف ما تقسیم وظایف و حفظ شمول است. برای دستیابی به این هدف، «منشور جنبش» را برای ایجاد حس تعلق و ارائه تعریف دقیق نقش‌ها و وظایف برای اعضای کنونی و آینده «جنبش» تدوین خواهیم کرد.
تغییرات و اقدامات
- ایجاد «منشور جنبش» برای:
- پیاده‌سازی ارزش‌ها، اصول و مبنای سیاستی برای ساختارهای «جنبش»، شامل نقش‌ها و وظایف «شورای جهانی»، کانون‌های منطقه‌ای و موضوعی، و نیز دیگر نهادهای قدیمی و جدید و بدنه‌های تصمیم‌ساز،
- تعیین معیارها و الزامات مربوط به تصمیمات و فرآیندهای سطح «جنبش» برای حفظ مشروعیت آنها و تضمین پذیرش آنها از سوی همه ذینفعان، مثلاً برای
- حفظ محیط همکارانه ایمن،
- تضمین درآمدزایی و توزیع درآمد در سطح جنبش،
- ارائه دستورالعمل مشترک درباره روش تخصیص منابع با سازوکارهای پاسخ‌گویی مناسب.
- تعریف روش همکاری جوامع با یکدیگر و شیوه پاسخ‌گویی آنها در قبال یکدیگر.
- تعیین انتظارات مشارکت و حقوق مشارکت‌کنندگان.
- ایجاد کمیته موقت، متشکل از شرکت‌کنندگان که نماینده تنوع «جنبش» جهانی هستند و برای برآورده کردن اهداف زیر به همکاری آزاد، شفاف و تنگاتنگ با کل جنبش و جوامع خواهند پرداخت:
- خدمتگزاری به عنوان «شورای جهانی موقت» و ایفای نقش مدیریتی در حمایت از روند اجرای استراتژی جنبش. این کمیته موقت پس از نهایی شدن «منشور جنبش» و تشکیل «شورای جهانی» بر اساس آن، منحل می‌شود،
- پایش روند توسعه «منشور جنبش» از طریق رایزنی با جوامع، سازمان‌ها و کارشناسان موضوعی،
- همکاری با «هیأت امنا»ی بنیاد ویکی‌مدیا برای شناسایی حوزه‌های مسئولیت جاری که باید برای دستیابی به اهداف پیشنهادها واگذار شود، و؛
- طراحی فرآیندی مستقل و شفاف، در کنار ارزیابی حقوقی مستقل، برای واگذاری این مسئولیت‌ها و اختیارات به نهادهای ذیربط تحت هدایت «جنبش». در مواردی که رفع محدودیت‌های حقوقی ساختار سازمانی ممکن نباشد، قراردادی اجتماعی تدوین کنید تا آن نهادها بتوانند تصمیمات حقوقی غیرالزام‌آور ولی از نظر اجتماعی الزام‌آور، بگیرند. بدین ترتیب تضمین می‌شود که اختیارات و مسئولیت‌های «شورای جهانی» و دیگر نهادهای تحت هدایت «جنبش» محترم شمرده شده و در داخل «جنبش» اجرا می‌شوند.
برهان
ما جنبشی متنوع و رو‌به‌رشد هستیم و باید دیدگاه‌های جدید و تنوع بیشتری را در فرآیندهای تصمیم‌سازی وارد کنیم. ما باید به تقویت سازوکارهای اعتمادسازی و همکاری بین ذینفعان، ایجاد درک مشترک از تعریف همکاری با «جنبش»، و ایجاد سازوکارهایی برای تضمین مشروعیت و اعتبار فرآیندها و تغییرات تاثیرگذار بر کل «جنبش» بپردازیم. به طور کلی، وجود چارچوب مشترک برای تعریف کیفیت همکاری و چگونگی دستیابی به مسیر استراتژیک و تبدیل شدن به زیرساخت اساسی اکوسیستم دانش رایگان تا 2030، ضروری است.
زمینه‌سازی برای ارائه منصفانه در روند تصمیم‌سازی سراسری
چه چیزی
برای گرفتن تصمیمات در سطح «جنبش»، به ساختاری جهانی نیاز داریم که بتواند به نیازهای «جنبش» ما به صورت کلی پاسخ دهد و نماینده منصف جوامع ما باشد. برای دستیابی به این هدف، «شورای جهانی» تشکیل می‌شود.
تغییرات و اقدامات
ما یک «شورای جهانی» که از نظر نقش و ترکیب نماینده «جنبش» باشد، ایجاد خواهیم کرد. این شورا متشکل از اعضای انتخابی و انتصابی خواهد بود تا بتواند نماینده گستره و تنوع مشارکت نه تنها در «جنبش» کنونی، بلکه در جوامع تحت پوشش آینده باشد. در «منشور» برای این نهاد اختیارات و وظایفی در نظر گرفته خواهد شد که شامل -و نه محدود به- موارد زیر خواهد بود:
- نظارت بر روند اجرای استراتژی جنبش، با همکاری جوامع (در صورت امکان) و سازگارسازی آن در ساختارهای ایجاد شده «جنبش»؛
- نظارت بر روند توسعه تکمیلی و تصویب «منشور جنبش»؛
- الزامی کردن پاسخ‌گویی همه سازمان‌های «جنبش» در حوزه‌های زیر:
- مصرف بودجه جنبش؛
- سازگاری با رسالت، چشم‌انداز و مسیر استراتژیک ویکی‌مدیا؛
- رعایت منشور جنبش؛
- استفاده مناسب از برندها و نشانه‌های جنبش؛
- ایجاد چارچوب‌هایی برای تخصیص منابع و درآمدزایی برای جنبش.
- هر مسئولیتی که «شورای جهانی موقت» لزوم واگذاری آن از سوی «هیأت» را ضروری تشخیص داده است.
«هیأت امنا»ی بنیاد ویکی‌مدیا هم‌اکنون در قبال منابع و نظارت بر فعالیت‌های «جنبش» دارای مسئولیت قانونی و سرپرستی است. در ابتدا، «شورای جهانی» به عنوان ساختاری مستقل با اختیارات دریافتی از «هیأت» شکل خواهد گرفت. یعنی «شورای جهانی» برای تصمیم‌گیری در حوزه‌های مشخص‌شده همکاری نزدیکی با «هیأت امنا» خواهد داشت. هر دو نهاد برای تامین منافع کلی جنبش ما همکاری خواهند کرد. «شورای جهانی» با توجه به اختیار قانونی خود که بنا به نمایندگی «جنبش» ما کسب کرده است، ممکن است بعداً ظرفیت‌های بیشتری ایجاد کند و به‌تدریج وظایف بیشتری را بر عهده بگیرد.
برهان
به طور پیش‌فرض -و به دلیل فقدان ساختار جهانی- «هیأت امنای» بنیاد ویکی‌مدیا («هیأت») هم‌اکنون وظیفه تصمیم‌گیری برای کل «جنبش» را بر عهده دارد. البته، میل به وجود ساختار جهانی و یکپارچه‌تر روز‌به‌روز بیشتر می‌شود. طبق ترکیب جاری و معیارهای «هیأت»، برخی حوزه‌های کلیدی لازم برای رشد کلی «جنبش» (مانند تخصص فنی، مدیریت جنبش و چشم‌اندازهای جوامع نوظهور) به‌خوبی نمود نیافته‌اند. برای رفع این کمبودها، «هیأت» باید «شورای جهانی» را برای ارائه رهنمود در مسائل دارای اهمیت راهبردی و کارکردهای واگذارشده خاص، توانمند کند. مسائل تاثیرگذار بر مشکلات استراتژی در سطح جنبش از سوی «هیأت» به «شورای جهانی» ارجاع داده می‌شوند.
تصمیمات تاثیرگذار بر جوامع ما باید این جوامع را در بر بگیرد تا از بروز پیامدهای نامتعادل جلوگیری شود. «شورای جهانی»، در کنار پذیرش نمایندگی جوامع، مسئولیت مشترک و پاسخ‌گویی را نیز تضمین می‌کند. دیگر ساختارهای موجود «جنبش»، مانند «کمیته ارتباطات» یا «کمیته توزیع بودجه» در روند اجرا و توسعه «منشور» بازبینی و سازگار خواهند شد.
زمینه‌سازی برای توانمندسازی جوامع محلی
چه چیزی
کانون‌های منطقه‌ای و موضوعی جوامع کنونی و آینده را برای برخورداری از ظرفیت و منابع لازم و گرفتن و اجرای تصمیمات برای تامین نیازهای متنوع توانمند خواهند کرد. بدین ترتیب پایداری، انعطاف و رشد کل «جنبش» تضمین می‌شود. کانون‌های منطقه‌ای امکان زمینه‌ای کردن فعالیت‌ها، ابزارها و اطلاعات را فراهم می‌کنند. اگر این کانون‌ها به‌خوبی تأمین شوند، می‌توانند گروه‌های وابستگان را برای همکاری در زمینه ظرفیت‌سازی، انتقال دانش و هماهنگ‌سازی توانمند کنند. کانون‌های موضوعی امکان فعالیت تخصصی و کار در سطح «جنبش» را که در آن اهداف مشترک با راهکارهای هماهنگ برآورده می‌شود، ایجاد می‌کنند. در نتیجه، ارتباطات و ساختارهای جدید شکل می‌گیرند، یا موارد موجود تقویت می‌شوند و بدین ترتیب اصل واگذاری اختیارات اجرایی می‌شود.
تغییرات و اقدامات
- تسهیل و حمایت فعالانه از روند ایجاد کانون‌های منطقه‌ای و موضوعی به عنوان ساختارهای طراحی‌شده بر اساس نیازهای شناسایی‌شده و الگوهای موفقیت، شامل شبکه‌هایی که به صورت بنیادین توسعه می‌یابند.
- ارزیابی این که کدام حوزه‌های موضوعی (هواداری، ظرفیت‌سازی، مشارکت، پژوهش و غیره) یا جغرافیایی «جنبش» به ساختارهای حامی هماهنگی بین ذینفعان نیاز دارند.
- کانون‌ها یا ساختار تقویت‌شده نهادهای کنونی، همکاری بین وابستگان، یا ساختارهای جدید شکل‌گرفته برای یک هدف خاص هستند. انتظار می‌رود که آنها طبق نیازهای شناسایی‌شده و ابتکارهای بنیادین ظاهر شوند.
- کانون‌ها از نظر کار و فعالیت‌های روزانه مستقل اما با دیگر ذینفعان هماهنگ هستند و نتایج کار خود را در اختیار دیگر بخش‌های «جنبش» قرار می‌دهند.
- این ساختارها برای دستیابی به استانداردهای عالی تنوع، شمول، پاسخ‌گویی و کیفیت در تصمیم‌سازی، طبق «منشور جنبش» فعالیت می‌کنند.
- حوزه عینی و کارکرد این ساختارها را جوامع و سازمان‌ها بر اساس زمینه و نیازهای خود تعیین می‌کنند. این سامانه‌ها اصل واگذاری اختیارات را رعایت می‌کنند و کارکردهای زیر را ارائه می‌نمایند:
- تخصیص منابع؛
- ارائه حمایت قانونی از اعضای جامعه و سازمان‌ها، و ارزیابی رهنمودها و روال‌های ایمنی و امنیتی سازگارشده با زمینه‌های محلی؛
- هماهنگ‌سازی روند ظرفیت‌سازی؛
- حمایت از رشد سازمانی از طریق ارائه توصیه‌های مناسب و حمایت همتا-محور (ارزیابی، تأمین بودجه، شبکه‌سازی، راهنمایی و غیره)؛
- توسعه فناوری‌های مناسب برای خدمت‌رسانی بهتر به جوامع.
در روند پیدایش و توسعه کانون‌ها، حوزه و کیفیت حکمرانی آنها، بسته به نیازها و توانایی‌های جوامع همکار، تغییر می‌کند. چارچوب ارزیابی موفقیت و تاثیر کانون‌ها و روش‌های تضمین ارتباط متقابل کانون‌ها باید توسعه یابد.
برهان
ساختارها و فرآیندهای تاریخی ما اکنون از تمرکز قدرت و منابع در «جنبش» حول جوامع و نهادهای تثبیت‌شده حمایت می‌کند. یعنی تعدادی از تصمیمات بدون رایزنی با ذینفعان متنوع تاثیرپذیر گرفته می‌شود که این روند ضمن ایجاد مانع در مسیر رشد «جنبش»، بر مشروعیت و تاثیر آن تصمیمات اثر می‌گذارد.
برای دستیابی به مسیر استراتژیک، ذینفعان و سامانه‌ها در سطح «جنبش» باید به صورت یک اکوسیستم مشارکتی و حمایتی فعالیت کرده و از بروز تداخل در اختیارات و دوباره‌کاری جلوگیری کنند.موثرترین رویکردها به فرهنگ‌ها و اوضاع محلی احترام می‌گذارند و مشارکت‌کنندگان را برای توسعه، آزمایش و تبادل روال‌ها توانمند می‌سازند.
«جنبش» ما به صورت مستقل و توزیع‌شده رشد کرده ولی همچنان دچار فقدان سامانه‌ها، نمایندگی، آموزش و زیرساخت‌های لازم برای حمایت از سطح بعدی رشد است. گرفتن تصمیمات مشترک شامل چندین سازمان و جامعه «جنبش» هم برای کار آنلاین و هم برای فعالیت‌های آفلاین اغلب دشوار بوده است. به دلیل شرایط متنوع اجتماعی-سیاسی، تأمین منابع، ارائه رهنمودهای مرتبط یا محافظت از جوامع در برخی زمینه‌ها دشوار است. این مشکلات وجود رویکرد محلی یا منطقه‌ای را که در سطح جوامع هماهنگ باشد، توجیه می‌کند.
برای حصول اطمینان از توزیع منصفانه منابع «جنبش»، ایجاد فرآیند توزیع‌شده تصمیم‌سازی برای دسترسی به آن منابع ضروری است. این هدف از طریق ساختارهای توزیع‌شده و غیرمتمرکز قدرت و تخصیص منابع که ذینفعان خرد و جدید «جنبش» را برای گسترش راه‌های پایدار و توسعه مهارت‌های راهبری و نمایندگی تجهیز می‌کنند، به دست می‌آید.
تخصیص مشارکتی منابع
چه چیزی
وابستگان ویکی‌مدیا باید راه‌های حمایت مالی برای توسعه مهارت‌های مرتبط، رشد، ایجاد ساختار و مشارکت در «جنبش» را، به روشی مسئولانه و پایدار، بیابند. نزدیک شدن فرآیندهای مشارکتی تخصیص منابع به ذینفعان برابری بیشتر و تناسب زمینه‌ها را تضمین می‌کند.
تغییرات و اقدامات
- در آینده نزدیک، بنیاد ویکی‌مدیا باید منابع مالی کلی و دیگر منابع مرتبط با «جنبش» را با هدف اجرای استراتژی جنبش افزایش دهد.
- این منابع تکمیلی باید حامی کانون‌های جدید منطقه‌ای و موضوعی و دیگر سازمان‌های «جنبش» و نیز سازمان‌ها و وابستگان کنونی «جنبش» باشد.
- در آینده نزدیک، «جنبش» باید نقش هدایت را در روند تخصیص منابع ایفا کند. فرآیند تخصیص باید از طریق رایزنی و روش‌های ذکرشده در «منشور جنبش» طراحی شود. این گذار به هدایت «جنبش»-محور باید در زمان مناسب رخ دهد.
- «شورای جهانی» باید بر روند اجرای رهنمود ارائه‌شده از سوی «جنبش» طبق «منشور جنبش» نظارت کند. در این زمینه پیشنهادهای مربوط به تخصیص بودجه برای کانون‌های منطقه‌ای و موضوعی و دیگر سازمان‌های جنبش باید در کنار پذیرش تعهدات قانونی و سرپرستی سازمان‌های مرتبط مد نظر قرار بگیرد.
- بر اساس چارچوب‌هایی که «شورای جهانی» تعیین می‌کند، کانون‌های منطقه‌ای و موضوعی روند تخصیص منابع را از طریق رویکردهای مطمئن، زمینه‌ای‌شده، منعطف و شفاف تسهیل می‌کنند تا برنامه‌های چندساله جوامع و سازمان‌ها را تامین و حفظ کنند.
- تامین مالی سامانه‌ها باید از نظر مدت، ادغام اهداف راهبردی «جنبش» با نیازها و رهنمودهای محلی، تعیین مسئولیت‌های دوجانبه و هموار کردن مسیرها برای ابتکارهای تامین مالی محلی، منعطف باشد.
برهان
تسهیل دسترسی به پول یا کمک مالی به تنهایی برای رسیدگی به مسائل نابرابری و این که تصمیمات مرتبط با منابع چگونه ایجاد یا اولویت‌بندی می‌شوند، کافی نخواهد بود.منابع باید درباره و به وسیله افراد هر حوزه تخصیص یابند و با نیازهای آنان سازگار شوند. در فرآیندهای تصمیم‌سازی مربوط به تخصیص منابع، دخالت دادن نقاط قوت، تخصص و دانش جوامع تاثیرپذیر ضروری است. بدین ترتیب امکان تأمین منابع برای حمایت از فرآیند ظرفیت‌سازی و توانمندسازی جوامع در مسیر دستیابی به پایداری فراهم می‌شود.
اصلاح سامانه‌های تخصیص منابع توزیع مرتبط و کارآمد منابع را تضمین کرده و نمود و تاثیر محلی بیشتری ایجاد می‌کند. تاثیر مثبت بر رشد توانایی‌های جوامع و پایداری آنها باعث می‌شود که جوامع مستقل‌تر و پاسخگوتر شوند.
هموار کردن مسیر برای نقش‌های تصمیم‌سازی
چه چیزی
برای ایجاد زمینه برابری در «جنبش»، نقش‌ها و وظایف باید به صورت شفاف تعریف شوند. برای جلوگیری از آشفتگی و پذیرش دیدگاه‌های متنوع و گسترده، مسیر رسیدن به جایگاه‌های قدرت باز و شفاف خواهد بود. سازوکارهای حل اختلافات مربوط به قدرت و اختیارات نقش‌ها در «جنبش» طراحی و تصویب خواهند شد.
تغییرات و اقدامات
- ایجاد رهنمودهای عملی مناسب برای فعالیت هیأت‌ها، مانند محدودیت‌های دوره، فرآیندهای انتخاب و انتصاب، و رویکردهای مربوط به رسیدگی به پرسش‌های حکمرانی، در مواردی که به جامعه مربوط و با شرایط جامعه متناسب باشد. این رهنمودها باید به وسیله تک‌تک ذینفعان سازگار و زمینه‌ای شود. «شورای جهانی» باید هیأت‌ها را در قبال رعایت روال‌های شایسته پاسخگو بداند. در مورد اشخاصی که این روال‌ها را رعایت نمی‌کنند، «شورای جهانی» باید سازوکارهایی برای رسیدگی و حمایت ایجاد کند.
- ارائه تعریف جمعی از رهنمودهای روال شایسته برای توانمندسازی/انگیزه‌بخشی و نیز فعال‌سازی/حمایت از داوطلبان جدید برای پذیرش انواع مختلف نقش‌های انتخابی. این تلاش‌ها باید تا حدودی بر گروه‌های کم-نماینده متمرکز باشد.
- حصول اطمینان از این که جایگاه‌های مدیریت و راه‌های رسیدن به آنها مستند، شفاف و در دسترس باشند.
برهان
وضعیت کنونی توزیع قدرت در جوامع، دسترسی به جایگاه‌های قدرت را برای بسیاری افراد، از جمله زنان و دیگر نمایه‌های کم-نماینده، دشوار کرده است. ساختارهای کنونی (یا فقدان ساختار) امکان مشارکت در جایگاه‌های قدرت را محدود می‌کند و حضور رهبران جدید در «جنبش» را دشوار می‌سازد.
اگر توازن فعلی قدرت به چالش کشیده شود، اختلافاتی در زمینه محافظت از ساختارهای کنونی رخ می‌دهد زیرا رهنمود کلی و سازوکارهای مشترک تصمیم‌سازی در سطح جنبش برای حل این اختلافات وجود ندارد. روش‌های رفع منصفانه و آزاد اختلاف و اقدامات محدودکننده قدرت با هدف ایجاد تعادل بین ساختارهای کنونی و برابری طراحی شده است. همه این ویژگی‌ها باعث می‌شود که ویکی‌مدیا جوامع آینده را در بر بگیرد و تغییر فرهنگی زمینه‌ساز رشد کامل و دستیابی به تنوع شود.