Нейтраль караш / Neytral' qaraş
| The following page is a translation of cross-project policy into Tatar language. Please note that in the event of any differences in meaning or interpretation between the original English version of this document and a translation, the original English version takes precedence. This page has been developed and approved by the community and its compliance is mandatory for all users. It must not be modified without prior community approval. |
Wikiversitet, Wikisäfär, Wikitörlär, Wikimedia Commons, küp "säxnä artı" projektları, jäki Meta'dan ayırmalı bularaq,Wikipediae, Wikisuuzlek, Wikikitap, Wikiözek, Wikixanä häm Wikixäbärlär proyektlarında neytral' qaraş (NPOV-NQ) qağidäse qatğıy taläp bulıp tora. Bu qağidä beldergänençä, bu projektlarnıñ missiyälärenä ireşelüe öçen teläsä nindi ber mäsälädä ayırım ber fikerne alğa serü yäki tübänäytü urınına, faktlarnıñ bar yaqlardan, ğadel kileş, bar versiyälären iskä alıp neytral' taswirlandırıluı iñ döres bula. (Qay qaraşlarnı süzgä alu urınlı buluları mäsäläsendä praktik çiklär bula - bu üze dä konflikt tudıra aluçı mäsälä bula ala). Bu qağidä anı qabul itkän proyektlarınıñ bar telle büleklärendä ğamäldä, tik törle proyektlar häm alarnıñ törle telle versiyälärendäge qağidälärneñ eçtälekläre nıq ayırıla ala.
NPOV (NQ) stilendä yazu öçen, qiñ taralğan yäki kiñ xörmät itelgän qaraşlarnıñ da bar närsäne taswirlamağannarın qabul iteluwe taläp itä.
Mäqälä yazılğanda, anıñ töp maqsatı bularaq NQ däräcäsenä ireşteluwe bulıp torsa da, ayrım möxärrir yazuları bu täläpkä siräk turı kilä. Wiki'dağı ğomumi yazu kebek ük, qabatlana torıçı adımnarğa (iteratsiyälärgä) nigezlänüçe protsess näticäsendä qapma-qarşı qaraşlarnı totuçı möxärrirlärneñ mäqälä tele häm tözeleşe turında barısınıñ qabul itä aluçı kompromissqa ireşelüen raslıy.
NPOV would not be possible without two features of MediaWiki: editors discuss; but only one page exists under a title. In other words, «(i) individuals interact directly to share information and convince each other, and (ii) they edit a common medium to establish their own opinions».
Bu köndäşlek möxiten buldıruçı sistema bularaq kürelsä dä, anıñ ädäple buluına ışanası kilä. Möxärrirlärneñ NQ'qa mömkin qadär yaqınayuları häm başqalarnıñ yaxşı niätkä nigezlängän bar yaxşırtu torışlıqların räxim itüläre kötelä; sistema'nın eşlämäwe ike yäki kübräk taraf kompromissqa ireşü torışlığannan başların tartıp, "okoplarda urırğan kileş" ber-berseneñ üzgärtülären ütkärmiçä ap-açıq üzgärtülär suğışına kereşülärenä kiterä ala.
NQ'nıñ original' bilgelämäse
Ğomumi entsiklopediä - neytral' qaraş xälennän taswirlanuçı sintezlanğan belem cıyılması bulıp tora. Entsiklopedik yazu mömkin qadärçe neytral' qaraş xälenä tuğrılıqlı bulıp, başqa yaqlarnı qabul itmäskä tiyeş.
Neytral' qaraş belän eş itü, fiker häm faktlar yaqlı häm alarğa qarşı buluçılarnıñ kileşä aluları yağınnan añlatu yıludır. 100% kileşü siräk oçrıy torğan xäl; dönyada üz fikerlären köç belän alğa sörüdän başqa bernigä riza bulmağan ideologiäläre bar. Ğomumän alğanda, bez ayrım mäsälälär buyınça üz fikerläre bulğan ratsional keşelär qabul itärlek yazu törenä genä aşqına alabız.
Taswirlanğanına töşenü öçen faydalı bula alğan ürnäklär:
1. Avtorı şulay uylasa da, entsiklopedik mäqälä berär yuridik zatnıñ üzen cinäyätçel totqanın alğa sörä almıy. Andıy qaraş urınına, mäqälä qayber keşelärneñ şulay uylawları, häm anın oçen nigezlären taswirlarğa tiyeş; şul uq arada, mäqälädä başqa yaqnın närsä äytkäne dä belderelergä tiyeş.
2. Entsiklopediä mäqäläseneñ laissez-faire töre kapitalizmı iñ yaxşı ictimaği sistema buluın belderä almıy. Bu qaraş belän kileşüçe häm kileşmäwçelärneñ argumentları kürsätelergä tiyeş.
Yazularığıznı entsiklopedik standartlarğa çığarunıñ iñ ciñel yulı bularaq, berär närsäneñ niçek bulğanı urınına keşelärneñ närsägä ışanğannarı turında yazu iñ otışlısı dip uylıym. Bu subyektivist, kollektivist yäki imperialist dip uylasağız, anın turındağı sorawnı miña kuya alasız - yalğışasız dip uylıym. Keşelärneñ ışanuları - obyektiv närsä, bu ışanularnı ber nindi awırlıqsız neytral qaraş mäslägennän çığıp belderä alabız.
— Jimbo Wales, Wikipediä'ğä nigez saluçısı, [1]
Шулай ук карагыз/ Şulay uq qarağız
- Tarix çınnan da NQ'lı bula alamı?
- tt:WP:Neytral qaraş, Tatar Wikipediäseneñ NQ bilgelämäse
- n:Wikinews:Neutral point of view, İngliz Wikixäbärlär bülegeneñ NQ bilgelämäse
- Wikiözektäge neytral' qaraş mäsläge
Notes
- ↑ Modeling Social Dynamics in a Collaborative Environment (2014). The opposite system is ViewPoint, where each revision (i.e. opinion) is given the same visibility and an unlimited number of versions of a page co-exist.