منشور جنبش/واژه‌نامه
These supplementary documents are provided by the Movement Charter Drafting Committee for information purposes, and to provide further context on the Wikimedia Movement Charter’s content. They are not part of the Charter, and therefore are not included in the ratification vote, but they have been developed during the course of the MCDC’s research and consultation process. They include several types of documents:
|
مسئولیت مراقبت
«مسئولیت مراقبت» رابطهٔ بین سازمان‌ها و جوامع جنبش ویکی‌مدیا را که به آنها خدمت می‌کنند رسمیت می‌بخشد و تشریح می‌کند. این امر شامل، ولی نه محدود به موارد زیر است: ارائهٔ یک محیط کاری فراگیر و متنوع برای اعضای انجمن جنبش ویکی‌مدیا، حمایت از فعالیت‌های جنبش ویکی‌مدیا در پروژه‌های ویکی‌مدیای آنلاین، انجام کار برای پیشبرد ابتکارات دانش آزاد همراه با چنین جوامعی، و به عنوان واسطه بین چنین جوامعی و عموم مردم.
اجتماع
گروهی از افراد فعال در پروژه‌های ویکی‌مدیا یا به روش‌های مختلف از آنها حمایت می‌کنند (حمایت، سازماندهی رویداد، هماهنگی و غیره). این افراد عموماً ویکی‌مدین نامیده می‌شوند.
محتوا
هرگونه مطلبی که افزوده، برداشته، دستکاری، بازبینی، ویرایش، حذف یا به هر نحوی توسط یک کاربر ثبت‌نام شده یا نشده با استفاده از هر رابط کاربری که تغییری در هر جنبه‌ای از پروژه‌های ویکی‌مدیا ایجاد می‌کند تغییر یابد.
برابری
برابری، تلاشی است برای اطمینان از اینکه کیفیت‌های مختلف هر یک از طرفین به طور عادلانه شناسایی و ارزش‌گذاری می‌شود. این شامل تصدیق شرایط و موانعی است که بر توانایی همهٔ طرف‌ها برای جلوگیری از دستیابی به دستاوردهای مشابه تأثیر می‌گذارد. با رفتار یکسان با همه به دست نمی‌آید.
دانشِ آزاد
دانش آزاد، دانش باز و دانش آزاد و باز، دانشی است که می‌تواند بدون محدودیت پولی، اجتماعی یا تکنولوژیکی مورد استفاده، استفادهٔ مجدد و توزیع مجدد قرار گیرد.
جذب سرمایه
جمع‌آوری کمک‌های مالی جستجو و کسب کمک‌های مالی است. در این منشور، اصطلاح «جمع‌آوری کمک‌های مالی» برای توصیف فرآیند جستجوی کمک‌های مالی از سازمان‌های مستقل و اهداکنندگان فردی به کار می‌رود. این اصطلاح شامل کمک‌های مالی است که توسط اشخاص ثالث، اغلب برای حمایت از اهداف خاص ارائه می‌شوند.
برای سایر روش‌های جمع‌آوری پول، درآمدزایی را ببینید.
فراگیری
عمل کاهش طرد و تبعیض (شامل ولی نه محدود به سن، طبقهٔ اجتماعی، قومیت، مذهب، جنسیت، گرایش جنسی) توسط افراد و گروه‌ها از طریق اصلاح تنظیمات، سیاست‌ها و ساختارها برای ایجاد شرایط برای ظهور تنوع.
درآمدزایی
درآمدزایی، فرایند به دست آوردن بودجه برای حمایت از یک یا چند جنبه از جنبش است. چند نمونه از درآمدزایی عبارتند از:
- جذب سرمایه
- از جمله کمک‌های مالی ارائه‌شده توسط اشخاص ثالث (بدون محدودیت یا برای حمایت از اهداف خاص)، هدایای بزرگ، یا رویدادهای جمع‌آوری کمک‌های مالی،
- حق عضویت برای شرکت‌های وابسته
زمانی که یک سازمان یا فرد خدمات و/یا اقلام فیزیکی را بدون هزینه یا با دریافت هزینه‌ای با تخفیف ارائه می‌کند، مربوط به تولید درآمد، «اهدا در نوع» است. مثال‌ها می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- اتاق جلسات یا فضای اداری؛
- دسترسی به اینترنت؛ و
- دسترسی آزاد به مطالب بایگانی.
منابع
منابع عبارتند از موجودی یا ذخیره‌ای از پول، مواد، کارکنان، دانش و سایر دارایی‌هایی که می‌تواند توسط یک شخص یا سازمان به منظور کارکرد مؤثر مورد استفاده قرار گیرند.
در مورد جنبش ویکی‌مدیا، منابع عبارتند از:
- دارایی‌های پولی به دست آمده از طریق درآمدزایی؛
- افراد (شامل زمان، تلاش و ظرفیت آنها؛ تعداد بسیار زیادی از داوطلبانی که جنبش را هدایت می‌کنند؛ و تعداد کمی از کارکنان حقوق بگیر که از داوطلبان حمایت می‌کنند)؛
- شهرت جنبش ویکی‌مدیا و پروژه‌ها و فعالیت‌های آن به‌عنوان منبعی از دانش که آزادانه و آشکار در اختیار جهان قرار می‌گیرد؛
- محتوای پروژه‌های ویکی‌مدیا که توسط داوطلبان توسعه و مدیریت می‌شود؛
- فضای ذخیره‌سازی فیزیکی که حاوی نرم‌افزار و محتوای پروژه‌های ویکی‌مدیا است؛ و
- اسناد آموزشی و اطلاعاتی برای حمایت از پروژه‌ها و سایر فعالیت‌های جنبش.
ذینفعان
هر فرد یا گروهی اعم از داوطلب یا غیرداوطلب که سرمایه انسانی، مالی یا غیره را در یک سازمان سرمایه‌گذاری کرده باشد که بتواند بر تحقق اهداف سازمانی تأثیر بگذارد یا متأثر از تحقق آن اهداف باشد.
در این منشور، «ذینفعان» افراد یا گروه‌هایی هستند که در تحقق چشم‌انداز جنبش ویکی‌مدیا سهیم هستند. به‌طور دقیق‌تر، این اصطلاح شامل جوامع برخط و برون‌خط، گروه‌های سازمان‌یافته مانند شرکت‌های وابسته، بنیاد ویکی‌مدیا، و اعضایی از زیست‌بوم اطلاعات برخط گسترده‌تر، مانند شرکا و متحدان می‌شود.
تابعیت
تابعیت این اصل است که تصمیمات باید در پایین‌ترین سطح ممکن اتخاذ شوند و سایر ذینفعان مستقر در سطوح بالاتر فقط در صورت لزوم وارد عمل شوند.[1]
جنبش ویکی‌مدیا
«جنبش ویکی‌مدیا» به مجموع افراد، گروه‌ها و سازمان‌هایی اطلاق می‌شود که از وب‌سایت‌ها و پروژه‌های ویکی‌مدیا حمایت و مشارکت می‌کنند. این شامل همه کسانی می‌شود که در چارچوب سیاست‌ها، اصول و ارزش‌های جنبش عمل می‌کنند.[2]
پروژه‌های ویکی‌مدیا
ویکی‌مدیا مجموعه‌ای از پروژه‌های دانشی دارد (مانند ویکی‌پدیا، ویکی‌واژه، ویکی‌دانشگاه و غیره). پروژه‌های محلی یا فردی ویکی‌مدیا در اصل نسخه‌های زبانی یک پروژه دانش هستند (مانند ویکی‌پدیای انگلیسی، ویکی‌واژه ترکی). برخی از پروژه‌های ویکی‌مدیا چند زبانه هستند و نسخه‌های زبان خاصی ندارند (مثلاً ویکی‌داده، ویکی‌مدیا کامانز). همچنین پروژه‌هایی وجود دارند که به عنوان زیرساخت برای جامعه ویکی‌مدیا عمل می‌کنند، مانند فراویکی و مدیاویکی ویکی.
توضیحات
- ↑ به تعریف فرعی و خود مدیریتی از اصول استراتژی جنبش نیز مراجعه کنید
- ↑ Della Porta & Diani (2006) مشاهده می‌کنند که جنبش‌های اجتماعی سه معیار مشترک دارند: (الف) شبکه‌هایی از تعاملات غیررسمی بین یک کثرت افراد، گروه‌ها و/یا سازمان ها؛ (ب) درگیر درگیری/تغییر سیاسی یا فرهنگی هستند. و (ج) بر اساس هویت جمعی مشترک وجود داشته باشد. حرکات مرزهای سختی ندارند، زیرا حرکات مختلف تمایل دارند یکی در داخل دیگری قرار گیرند.