Hareket Tüzüğü
Wikimedia Hareketi, vizyonu tüm dünyaya özgür bilgi getirmek olan uluslararası, sosyokültürel bir harekettir. Bu Wikimedia Hareketi Tüzüğü (“Tüzük”), ortak özgür bilgi vizyonunda mevcut ve yeni oluşumların ve karar alma organlarının rolleri ve sorumlulukları da dahil olmak üzere Wikimedia Hareketi yapıları için değerleri, ilkeleri ve politika temelini ortaya koymaktadır. Bu Tüzük, Wikimedia Hareketi ile resmi olarak ilişkili herkes ve her şey için geçerlidir: bireysel ve kurumsal tüm katılımcılar, Hareket varlıkları, projeler ve çevrimiçi ve çevrimdışı alanlar.
Bu Tüzük, Wikimedia Hareketi'ni ve onun değerlerini tanımlayarak, paydaşların birbirleriyle Wikimedia Hareketi vizyonunu destekleyecek şekilde işbirliği yapmalarını kolaylaştırmayı amaçlamaktadır. Bu, şunların gerçekleşmesine yardımcı olacaktır:
- Özgür bilginin sürekli yaratılmasını ve erişilebilirliğini güvence altına almak üzere büyüme, genişleme ve gelecekteki olasılıklar için bir strateji üretmek;
- karar verme sürecine rehberlik etmek;
- çatışmaların azaltılması ve paydaşlar arasında uyum ve yapıcı katılımın teşvik edilmesi
- bağışçı haklarını ve Wikimedia Hareketi'ni oluşturan çeşitli kuruluşların mali çıkarlarını korumak ve
- bir aidiyet duygusu sağlamak.
Bu Tüzük gerektiğinde Değişiklik bölümüne uygun olarak değiştirilebilir.
Wikimedia Hareketi İlkeleri ve Değerleri
Wikimedia Hareketi, bilgi paylaşımına dair olgusal, doğrulanabilir, açık ve kapsayıcı bir yaklaşımı temel alır ve benimser. Wikimedia Hareketi genelinde tüm karar alma süreçleri bu ortak ilke ve değerler temelinde alınmalı ve bunları yansıtmalıdır.
Bu ortak ilkeler, Wikimedia Hareketi'nin temelinde zaten mevcut bulunan ilkeleri - özgür ve açık lisanslama, kendiliğinden örgütlenme ve işbirliği, olgusal ve doğrulanabilir bilgi - kapsar ve geleceğimiz için geliştirilmesi gereken ortak değerlere kadar uzanır. Bu ilke ve değerler, bilgi paylaşımını derin bir işbirliği çabası olarak kabul etmektedir.
Wikimedia Hareketi çok çeşitlilik içeren bir harekettir, ancak Hareket üç temel ilkeyi benimser. Bu temel ilkeler şunlardır:
Özgür ve açık lisanslama
Wikimedia Hareketi, metin, medya, veri ve yazılım dahil ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere ürettiği her şeyin daha fazla kullanımı, dağıtımı ve geliştirilmek üzere paylaşımı için açık lisanslamayı kullanır. Çeşitli lisanslar altında paylaşılan bazı harici içerikler de açık lisanslama altında kullanıma sunulur. Wikimedia Hareketi vizyonunu, özgür bilgi alanlarını genişleterek, yeni ve gelişen bilgi biçimlerini entegre ederek ve içerik çeşitliliğini artırarak derinleştirmeye kararlıdır.
Kendiliğinden örgütlenme ve işbirliği
Wikimedia Hareketi dağıtımcı liderliğe dayanmaktadır. Wikimedia Hareketi kararların ve politika oluşturmanın büyük çoğunluğunu, gönüllü tabanından başlayarak, en yakın veya mümkün olan en düşük katılım seviyesindeki bireysel ve kurumsal üyelere emanet eder. Dünyanın dört bir yanındaki çevrimiçi ve çevrimdışı topluluklar genellikle kendi kararlarını yerindenlik ilkesi yoluyla kendileri alırlar. Wikimedia Hareketi, sorunların çözümünde ve bu Tüzüğün değerlerinin uygulanmasında yaratıcılığa, sorumluluk üstlenmeye ve işbirliğine davet eder.
Olgusal ve doğrulanabilir bilgi
Wikimedia Hareketi'nin içeriği gerçekliği temsil etmeyi amaçlar. Kayda değerlik veya tarafsızlık tanımları Wikimedia Hareketinin farklı bölümlerinde değişiklik gösterebilir, ancak amaç yüksek kalitede bilgi sağlamaktır. Wikimedia Hareketi kaynaklara, akran değerlendirmesine ve fikir birliğine değer verir. Wikimedia Hareketi tüm önyargılardan, bilgi buçurumlarından, yanlış bilgi ve dezenformasyondan aktif olarak kaçınır.
Bu Tüzük, üç temel ilkeye ilaveten, iyi yönetişimin merkezinde yer alan değerleri tanımaktadır. Bu değerler şunlardır:
Otonomi
Wikimedia Hareketi, kendi özgür bilgi vizyonuna odaklanarak ve bu vizyon rehberliğinde yönlendirilerek; ve önyargı veya kayırmacılıkla engellenmeksizin, bağımsız bir şekilde faaliyet göstermeye çalışmaktadır. Wikimedia Hareketi, ticari, siyasi, diğer maddi veya tanıtım amaçlı baskıların vizyonunu herhangi bir şekilde tehlikeye atmasına izin vermeyi reddeder.
Eşitlik
Wikimedia Hareketi, birçok topluluğun ve üyelerinin bilgi eşitliği konusunda çeşitli zorluklarla karşı karşıya olduğunun farkındadır. Wikimedia Hareketi, bu toplulukları ve üyelerini tarihsel, sosyal, politik ve diğer bilgi eşitsizliği biçimlerinin üstesinden gelmeleri için güçlendirmeye çalışmaktadır. Wikimedia Hareketi, gayri-merkezî yönetişim ve topluluk güçlendirme yoluyla bilgide eşitliği teşvik etmek ve başarmak için kaynak tahsis etmek gibi aktif önlemler alır.
Kapsayıcılık
Wikimedia projeleri birçok dilde geliştirilmekte, birçok bölge ve kültürü yansıtmaktadır. Tüm faaliyetler, Wikimedia Hareketi katılımcılarının çeşitliliğine karşılıklı saygıya dayanır. Bu saygı, güvenliği ve kapsayıcılığı destekleyen kurallar vasıtasıyla uygulanmaktadır. Wikimedia Hareketi, Wikimedia Hareketi'nin vizyon ve değerlerini paylaşan herkesin katılabileceği ve birlikte yaratabileceği, çeşitlilik içeren bir ortak alan sağlar. Bu kapsayıcı alan, çeşitlilik gösteren özel ihtiyaçlar için yardımcı teknoloji sayesinde erişilebilirliği teşvik eder.
Güvenlik
Wikimedia Hareketi, katılımcılarının sağlığına, güvenliğine ve mahremiyetine öncelik verir. Wikimedia Hareketi, çevrimiçi bilgi ekosisteminde özgür bilgiye katılım için gerekli olan çeşitliliği, kapsayıcılığı, eşitliği ve işbirliğini teşvik eden güvenli bir ortam sağlamaya çalışır. Hem çevrimiçi hem de çevrimdışı alanlarda güvenliği sağlamaya çalışmak Wikimedia Hareketi'nin önceliğidir. Bu öncelik, kapsamlı davranış kurallarının uygulanması ve yürürlüğe konulması ve bu faaliyetleri desteklemek için gerekli kaynaklara yatırım yapılmasıyla geliştirilir.
Hesap verilebilirlik
Wikimedia Hareketi, kendisini Wikimedia projeleri ve Wikimedia Hareketi Organları içinde temsil edilmekte olan topluluk liderliği vasıtasıyla hesap verebilir kılar. Bu hesap verebilirlik, şeffaf karar alma, diyalog, kamu duyurusu, faaliyetlerin raporlanması ve gözetim sorumluluğuna uyulması yoluyla uygulanır.
Dayanıklılık
Wikimedia Hareketi yenilik ve deneylerle gelişir ve bir yandan bu Tüzüğün değer ve ilkelerini gözetirken diğer yandan özgür bir bilgi platformunun ne olabileceğine dair vizyonunu sürekli yeniler. Wikimedia Hareketi, vizyonunu gerçekleştirmek için etkili stratejiler ve uygulamalar izler ve mümkün olan yerlerde bu stratejileri ve uygulamaları anlamlı ölçütlere dayalı kanıtlarla destekler ve yönlendirir.
Bireysel katkı sağlayıcılar
Bireysel katkı sağlayıcılar Wikimedia Hareketi'nin çekirdeğidir. Katkıda bulunanlar, Wikimedia Hareketi'nin vizyonuna ve faaliyetlerine bilgi, uzmanlık, zaman ve enerjileriyle çevrimiçi veya çevrimdışı olarak katkıda bulunmak için birey olarak özerkliğe sahiptir. Bireysel katkıda bulunanlar içerik oluşturur ve yönetir; idari görevleri yerine getirir; gönüllü komitelere katılır; etkinlikler düzenler ve Wikimedia Hareketi içindeki diğer faaliyetlere katılır.
Gönüllüler
Gönüllü sıfatıyla hareket eden kişiler bu çabaları için ücret almazlar; ancak gönüllüler çeşitli şekillerde takdir edilebilir veya desteklenebilirler. Gönüllü katılım, kaynaklara erişimden ve diğer engellerden etkilenmektedir.
Bireysel katkı sağlayıcılar ve diğer gönüllüler, kişisel tercihlerine göre Wikimedia Hareketi'nde bireysel veya kolektif faaliyetlerde bulunmayı taahhüt ederler ve her ne zaman mümkün olursa katılmaları için güçlendirilmelidirler.
Haklar
- Gönüllüler, Wikimedia Hareketi web sitelerinde ve herhangi bir Wikimedia Hareketi Organı tarafından düzenlenen çevrimiçi ve yüz yüze etkinliklerde tacize karşı korunma hakkına sahiptir (örneğin Evrensel Davranış Kuralları (UCoC), Gözetim İlkesi).
- Gönüllüler, projelere ve topluluklara hakkaniyetli bir şekilde katılma hakkına sahiptir. Tüm katılımcılar ve diğer gönüllüler, uygun gördükleri zaman katılmaya ara verme veya sonlandırma hakkına sahiptir.
Yükümlülükler
- Katkı sağlayanlar ve diğer tüm gönüllüler, katkıda bulunurken ve gönüllü faaliyetler yürütürken kendileri için geçerli olan Wikimedia Hareketi politikalarına uymalıdır.
- Katkıda bulunanlar ve diğer tüm gönüllüler eylemlerinden mesuldurler ve Wikimedia projelerine katkılarından ötürü hesap verme sorumluluğu taşırlar.
Wikimedia toplulukları
Wikimedia Hareketi toplulukları, Wikimedia Hareketi vizyonunu oluşturmak ve ilerletmek için çevrimiçi ve çevrimdışı katkıda bulunan insan gruplarıdır. Bu topluluklar bireysel katılımcıları, ücretli personeli ve Wikimedia Hareketi vizyonuna bağlı ortak kuruluşların temsilcilerini içerir. Wikimedia Hareketi toplulukları; proje topluluklarını, coğrafi toplulukları, dil topluluklarını ve teknoloji/geliştirici topluluklarını içerir, ancak bunlarla sınırlı değildir. Wikimedia Hareketi, topluluklarının kolektif ve bireysel çalışmaları ve üyelikleri ile oluşturulur, geliştirilir ve sürdürülür.
Wikimedia proje toplulukları, bu Tüzüğe ve küresel politikalar çerçevesine uygun olduğu sürece, kendi projeleri için politika belirleme özerkliğine sahiptir.[1] Bu özerklik, bireylerin ve toplulukların yeni sosyal ve teknolojik yaklaşımları denemelerine ve geliştirmelerine olanak tanır. Bu toplulukların, Wikimedia Hareketi'ndeki herkesin adil ve tarafsız bir şekilde küresel bir topluluk olarak birlikte çalışabilmesi için yönetişimleri, süreçleri ve faaliyetleri hakkında açık[2] olmaları beklenir. Bireysel Wikimedia projelerinde alınan hemen hemen tüm kararlar, bireysel olarak veya ilgili gruplar olarak gönüllü katkıda bulunanlar tarafından alınır.[3]
Haklar
- Wikimedia proje toplulukları, kendi Wikimedia projelerindeki içerik üzerinde editöryal kontrole sahiptir. Bu editöryal kontrolü, Wikimedia projeleri web sitelerinin Kullanım Koşulları da dahil olmak üzere, küresel politikaların çerçevesi belirler.
- Wikimedia toplulukları, küresel politikaların kapsamı dahilinde ve bunlara uygun olarak kendi anlaşmazlık çözümü ve moderasyon süreçlerini geliştirmekten sorumludur.[4]
Sorumluluklar
- Wikimedia Hareketi toplulukları, faaliyetlerine ve yönetimine katılımı teşvik etmelidir. Küresel politikalara riayet eden ve yeterli ilgi, zaman ve beceriye sahip olan herkes katılım için teşvik edilmelidir.
- Wikimedia Hareketi toplulukları, Wikimedia Hareketi vizyonunu yerine getirmek ve kendilerinin genel sağlığını korumak için yönetişim ve politika uygulamalarında adil ve eşit olmalıdır.
- Wikimedia Hareketi topluluklarının politikaları ve yönergeleri kolayca erişilebilir ve uygulanabilir olmalıdır.
Wikimedia Hareketi Organları
Wikimedia Hareketi gönüllüleri ve toplulukları, faaliyetlerini desteklemek ve koordine etmek için kuruluşlar oluştururlar. Bu Tüzükte, bu kuruluşlar Wikimedia Hareketi Organları olarak adlandırılır ve Wikimedia Hareketi Kuruluşları, Wikimedia Vakfı ve Küresel Konseyi içerir. Küresel Konsey ve Wikimedia Vakfı, her ikisi de kendi özel amaç ve sorumluluklarına sahip en yüksek yönetim organlarıdır.
Wikimedia toplulukları ve Hareket Organları, kaynakları yetersiz olan ve yeterince temsil edilmeyen katılımcıların Wikimedia projelerine ve diğer Wikimedia Hareketi etkinliklerine anlamlı bir şekilde katılabilmeleri için, katılım engellerini azaltmaya çalışmalıdır. Wikimedia Hareket Organlarının belirli projeler veya içerik alanları üzerinde editoryal kontrolü yoktur. Tüm Wikimedia Hareket Organları, birlikte çalıştıkları Wikimedia topluluklarına karşı Gözetim Sorumluluğu taşımaktadır.
Mevcut Wikimedia Hareketi mekanizmalarının çözemediği veya ilgili tarafların kendi kontrolleri dışındaki nedenlerle bu tür kararları alamadığı anlaşmazlıkları çözmek için Bağımsız Anlaşmazlık Çözümü mekanizması oluşturulacaktır[5]. Bu mekanizmanın yokluğunda, Wikimedia Vakfı veya onun seçtiği temsilci bu sorumluluğu üstlenecektir.
Wikimedia Hareketi Kuruluşları
Wikimedia Hareketi Kuruluşları, belirli bir coğrafi veya tematik bağlamda açık ve özgür bilginin gelişmesi için koşullar yaratmak üzere meydana gelmiş olan örgütlü gruplardır. Wikimedia Hareket Kuruluşları, Wikimedia Hareketi'nin vizyonu doğrultusunda faaliyet gösterir ve Wikimedia iştiraklerini, ağ merkezlerini ve Küresel Konsey'in[6] veya atanmış komitelerinin resmî olarak tanıdığı diğer grupları içerir.
Dört farklı tür Wikimedia Hareketi Kuruluşu vardır:
- Wikimedia Chapterları, belirli bir coğrafi bölgede Wikimedia projelerini desteklemek ve tanıtmak için kurulan bağımsız kuruluşlardır.
- Wikimedia Tematik Kuruluşları, belirli bir konu veya odak dahilindeki Wikimedia projelerini desteklemek ve teşvik etmek üzere kurulmuş bağımsız kuruluşlar olan iştiraklerdir.
- Wikimedia Kullanıcı Grupları bölge veya temaya göre organize olmuş, basit ve esnek yapıdaki iştiraklerdir.
- Wikimedia Ağ Merkezleri bölgesel veya tematik[7] destek, işbirliği ve koordinasyon için iştirakler tarafından oluşturulan kuruluşlardır.
Wikimedia Hareketi Kuruluşları, Wikimedia Hareketi topluluklarının, Wikimedia Hareketi içinde etkinlikler ve işbirliği çabaları sunmak üzere örgütlenebilmelerinin önemli bir yoludur. Wikimedia Hareket Kuruluşları, kuruluşun misyonunu ve özgür bilgi vizyonunu desteklemek için profesyoneller istihdam edebilir. Çoğu zaman bu destek, gönüllülerin çalışmalarını güçlendirerek ve destekleyerek sağlanır.
Yönetim
Hareket Değerleri, Karar Alma İlkeleri ve Küresel Konsey tarafından belirlenmiş standartları rehberliğindeki bir Wikimedia Hareketi Organizasyonu organı, içinde faaliyet gösterdiği bağlama ve ihtiyaçlara göre kendi yapısına ve yönetim şeklinde karar verebilir. Bir Wikimedia Hareketi Kuruluşundaki karar verici, bir kuruluşun yönetim kurulu veya benzer bir organıdır ve bu yönetim kurulu veya benzer bir organın temsil ettiği gruba (örneğin, üyelik organı) karşı sorumludur.
Yükümlülükler
Wikimedia Hareketi Kuruluşlarının yükümlülükleri şunları içerir:
- üyelik organının desteklemeyi amaçladığı Wikimedia Hareketi topluluklarının sürdürülebilirliğini teşvik etmek;
- kendi topluluklarında kapsayıcılığı, eşitliği ve çeşitliliği sağlamak;
- Evrensel Davranış Kuralları'na (EDK) uymak; ve
- kendi ilgi alanları kapsamında ortaklıklar ve işbirlikleri geliştirmek.
Wikimedia Hareketi Kuruluşları, kaynak tahsisi de dahil olmak üzere Wikimedia Hareketi içindeki birçok nedenden dolayı, kamuya açık raporlama sunarak çalışmalarını ve faaliyetlerini şeffaf hale getirmelidir.
Wikimedia Hareketi Kuruluşları, ek gelir elde etme yoluyla finansal sürdürülebilirliklerini geliştirmeyi ve böylece Wikimedia Hareketi'nin genel kapasitesini artırmayı seçebilirler. Bu tür gelir yaratma çabaları gerektiğinde, Wikimedia Vakfı ve Küresel Konsey de dahil olmak üzere diğer Wikimedia Hareketi Organları ile koordine edilmelidir.
Wikimedia Vakfı
Wikimedia Vakfı (WMF), Wikimedia Hareketi'nin özgür bilgi platformlarının ve teknolojisinin ana sorumlusu ve destekçisi olarak hizmet veren kâr amacı gütmeyen bir kuruluştur. Wikimedia Vakfı'nın görevi, dünyanın dört bir yanındaki insanları özgür lisans altında veya kamu malı olarak eğitim içeriği toplamaları ve geliştirmeleri için güçlendirmek ve işe koşmak, ayrıca bu içeriği etkili ve küresel olarak yaymaktır.
Wikimedia Vakfı, çalışmalarını Küresel Konsey'in stratejik yönü ve küresel stratejisi ile uyumlu hale getirmelidir. Wikimedia Vakfı'nın;Hareket Değerleri ve Karar Alma İlkelerini ve WMF'nin misyonunu izleyerek, Wikimedia Hareketi genelinde liderlik ve sorumlulukların dağıtılmasına katkıda bulunması beklenmektedir. Aynı nedenlerden dolayı, Wikimedia Vakfı'nın, paydaşlara danışarak kaynakların - örneğin Küresel Konsey tarafından oluşturulanlar- adil bir şekilde dağıtılması için çalışması da beklenmektedir.
Yönetim
Wikimedia Vakfı, Hareket Değerleri ve Karar Alma İlkeleri rehberliğinde, bileşimini ve yönetimini bu Tüzüğe ve içinde faaliyet gösterdiği bağlam ve ihtiyaçlara uygun olarak belirleyebilir. Wikimedia Vakfı, özellikle Wikimedia Hareketi üzerinde küresel veya Hareket çapında etkisi olan konularda Küresel Konsey ile yakın çalışır.
Yükümlülükler
Vakıf'ın yükümlülükleri aşağıdakileri içerir ancak bunlarla sınırlı değildir:
- Wikimedia projelerini işletmek - ki bu, temel yazılımı barındırma, geliştirme ve sürdürmeyi kapsar-; Kullanım Koşullarını ve Hareket çapındaki diğer geniş politikaları belirlemek; bağış toplama kampanyaları yürütmek; topluluk özerkliğine ve paydaş ihtiyaçlarına saygı duymak ve bunları desteklemek; ve Wikimedia projelerinin kolayca erişilebilir ve vizyona uygun olması için diğer her türlü eylemde bulunmak;
- Wikimedia Hareketi için programatik faaliyetleri desteklemek; ve
- Wikimedia markasını korumayı; projelerin yürütülebilmesi için bir yapı sağlayan politikalar sunmayı; mevzuata uygunluğu sağlamayı; yasal tehditleri ele almayı ve gönüllülerin güvenliğini artırmayı içeren yasal yükümlülükler.
Küresel Konsey
Küresel Konsey[8] Wikimedia Hareketi'nin vizyonunu ilerletmek için farklı bakış açılarını bir araya getiren işbirlikçi ve temsili bir karar alma organıdır. Küresel Konsey, bir bütün olarak Wikimedia Hareketi ve ilgili tüm paydaşlar için kapsayıcı ve etkili bir ortamı teşvik etmek için Wikimedia Vakfı ve diğer Wikimedia Hareketi Kuruluşları ile birlikte çalışır.
Amaç
Küresel Konsey, farklı Wikimedia Hareketi perspektiflerinin bir araya geldiği bir forum olarak hizmet eder ve böylece Wikimedia Hareketi'nin gelecekteki yörüngesini şekillendirmede önemli bir rol oynar. Küresel Konsey, stratejik planlama, Wikimedia Hareketi Kuruluşlarının desteklenmesi, kaynak dağıtımı ve teknoloji geliştirme işlevleri aracılığıyla Wikimedia Hareketi'nin sürekli değişen bir dünyada geçerliliğini ve etkisini sürdürmesini sağlamayı amaçlamaktadır.
Wikimedia Hareketi'nin dört bir yanından çok çeşitli sesler ve deneyimler temsil edildiğinde ve en üst düzey karar alma süreçlerine katıldığında kararlar daha sağlam bilgiye dayanır ve küresel topluluğun ihtiyaçlarını ve önceliklerini yansıtır. Küresel Konsey, üyelerinin çoğunluğunu Wikimedia Hareketi'nin gönüllü tabanından seçerek ve belirleyerek, Wikimedia Hareketi'nin özgür bilgi vizyonu doğrultusunda çalışırken daha güçlü bir sahiplenme ve güven duygusunu teşvik eder. Kapsayıcılığı ve farklı bakış açılarının temsilini desteklemek için, Küresel Konsey üyeliğine, belirli bir demografik yapı -herhangi bir dil, coğrafi veya proje tabanlı demografi dahil olmak ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere- hakim olmamalıdır.
Yönetim
Küresel Konsey organı, Hareket Değerleri ve Karar Alma İlkeleri rehberliğinde, Küresel Konsey'in faaliyet gösterdiği bağlam ve ihtiyaçlara uygun olarak yapısına ve yönetişimine karar verebilir. Küresel Konsey ayrıca kendi prosedürlerinin ayrıntılarına da karar verir. Bu prosedürler arasında, bunlarla sınırlı olmamak üzere, Küresel Konsey yapısı, üyelik, karar alma süreçleri, yükümlülükler ve hesap verebilirlik ile yeni ve daha az duyulan seslerin dahil edilmesine yönelik mekanizmalar yer alır.
İşlevleri
Küresel Konsey organı, Hareket Değerleri ve Karar Alma İlkeleri rehberliğinde, Küresel Konsey'in faaliyet gösterdiği bağlam ve ihtiyaçlara uygun olarak yapısına ve yönetişimine karar verebilir. Küresel Konsey ayrıca kendi prosedürlerinin ayrıntılarına da karar verir. Bu prosedürler arasında, bunlarla sınırlı olmamak üzere, Küresel Konsey yapısı, üyelik, karar alma süreçleri, yükümlülükler ve hesap verebilirlik ile yeni ve daha az duyulan seslerin dahil edilmesine yönelik mekanizmalar yer alır
Küresel Konsey, bu Tüzük ve Küresel Konsey kararları uyarınca Küresel Konsey'i koordine etmek ve Tüzük ve Küresel Konsey kararları tarafından yetkilendirildiği şekilde Küresel Konseyi temsil etmekle görevli bir Küresel Konsey Kurulu [9] seçer. Küresel Konsey Kurulu, Küresel Konsey komitelerinin kuruluşunu, faaliyetlerini ve üyeliklerini onaylar. Bu Küresel Konsey komiteleri kendi oluşumlarını ve çalışma yöntemlerini belirler ve çalışmalarına katkıda bulunmak üzere Küresel Konsey üyesi olmayan ilave üyeler atayabilir. Küresel Konsey, bu Tüzükte ana hatlarıyla belirtilen dört işlevin her birinden ayrı ayrı sorumlu olan en az dört komiteye sahiptir.
Strategic Planlama
Küresel Konsey, Wikimedia Hareketi için uzun vadeli stratejik[10] yön geliştirmekten sorumludur. Stratejik yön, Küresel Konsey tarafından alınan kararlar için bir temel oluşturacak ve stratejik hedeflere ulaşmaya yönelik girişimlerin önceliklendirilmesinde bir rehber görevi görecektir. Tüm Wikimedia Hareketi Organlarının Küresel Konsey tarafından belirlenen stratejik yönü desteklemesi ve bunu kendi program ve faaliyetlerine dahil etmesi beklenmektedir. Böyle bir stratejik yöne dayanarak, Küresel Konsey aynı zamanda Wikimedia Hareketi için tavsiye edilen yıllık küresel stratejik öncelikleri de geliştirir. Küresel Konsey, stratejik yönü, Wikimedia Hareketi içindeki ve dışındaki tüm paydaşlara danışarak geliştirir.
Wikimedia Hareketi Kuruluşlarının Desteklenmesi
Küresel Konsey, Wikimedia iştiraklerinin[11] Bunu başarmak için, Küresel Konsey ve onun komitesi, bu bağlı kuruluşların ve merkezlerin tanınması/tanımasının kaldırılmasına [12]; Wikimedia Hareketi Organizasyonlarının kuruluş standartlarına uygun olmasını sağlamaya; Wikimedia Hareketi içinde işbirlikçi ve saygılı ilişkileri sürdürmek için çatışma çözümünü kolaylaştırmaya; ve Wikimedia Hareketi topluluklarının daha adil bir şekilde desteklenmesi ve güçlendirilmesi için kaynaklara (finansal, insani, bilgi ve diğerleri) erişimi basitleştirmeye yönelik süreçleri oluşturur ve denetler.
Kaynak Dağılımı
Küresel Konsey, Wikimedia Hareketi'nde hibelerin stratejik yöne uygun olarak adil dağıtımına [13] yönelik standartları ve yönergeleri oluşturur ve periyodik olarak gözden geçirir. Bu standartlar ve yönergeler Karar Verme İlkeleri ile uyumlu olacaktır.
Ayrıca, Küresel Konsey ve komiteleri Wikimedia Hareketi topluluklarına ve Wikimedia Hareketi Örgütlerine hibe dağıtımını belirler; stratejik yönde belirlenen önceliklere uygun olarak Hareket çapındaki hedefleri ve ölçütleri belirler; bölgesel, tematik ve diğer fon tahsislerini belirler; ve küresel programatik sonuçları inceler.[14]
Teknoloji Gelişimi
Küresel Konsey, Wikimedia Hareketi'nin teknoloji odaklı farklı paydaşları arasında koordinasyon sağlar,[15] ve teknolojik ilerleme konusunda tavsiye ve rehberlik sağlar. Küresel Konsey, Wikimedia Vakfı'na, Wikimedia dil projelerinin açılması veya kapatılması ve genel Wikimedia Hareketi'nin belirlenen teknolojik öncelikleri stratejik yönde belirtilen şekilde anlamasına yardımcı olmak da dahil olmak üzere, teknolojik değişiklikleri önceliklendirme konusunda yardımcı olur ve tavsiyelerde bulunur.[16]Küresel Konsey, bu işlevleri Wikimedia Hareket Organları ve çevrimiçi teknik katkı sağlayıcılarla [17]<işbirliği içinde yürütecektir. [18]
İlk oluşum ve gelecekteki genişleme
İlk Küresel Konsey'in yirmi beş üyesi olacaktır. Bunlardan on iki üye Wikimedia topluluğunun geneli tarafından seçilecek; sekiz üye Wikimedia iştirakleri aracılığıyla seçilecek; bir üye Wikimedia Vakfı tarafından seçilecek ve kalan dört üye, üyelik içindeki uzmanlığı ve çeşitliliği artırmak amacıyla Küresel Konsey tarafından doğrudan atanacaktır.
Küresel Konsey, üyelerinin yüzde yirmisini (%20) Küresel Konsey Kurulunda görev yapmak üzere seçer.
Küresel Konsey, ilk kurulumundan ve süreçlerinden edindiği deneyimlerle, bir Wikimedia Hareketi Organı olarak yenilik yapmak, uyum sağlamak ve büyümek için iç işleyişini ve mekanizmalarını gözden geçirecektir. En azından 3 yılda bir şunlar değerlendirilecektir:
- Küresel Konsey, Wikimedia Hareketi paydaşları ile işbirliği içinde, işleyişinin bir değerlendirmesini yapar. Değerlendirme, Küresel Konsey'in mevcut işlevleri ve karar alma kapsamının genişletilmesinin bir sonraki Küresel Konsey dönemi içinde tavsiye edilebilir ve uygulanabilir olup olmadığını gözden geçirmeyi içerecektir.
- Küresel Konsey, Küresel Konsey'in mevcut üye sayısının sorumluluklarıyla uyumlu olup olmadığını belirlemek için Wikimedia Hareketi'nin ihtiyaçlarını inceler. Küresel Konsey, bu inceleme sonucunda üye sayısını genişletmeye veya daraltmaya karar verebilir. Küresel Konsey en fazla 100 üyeye sahip olabilir.
- Küresel Konsey ve diğer paydaşlar, daha geniş bir çeşitlilik ve deneyim tabanı oluşturmak için Küresel Konsey'in üye sayısını kademeli olarak artırmayı tercih ederse, bunu Küresel Konsey 100 üyeye ulaşana kadar 25 üyeye kadar aralıklarla her 18 ayda bir yapabilir.
Değişiklik
Bu Tüzük uzun yıllar boyunca yürürlükte kalacak şekilde tasarlanmıştır. Bu nedenle, aşağıda belirtilenler dışında, bu Tüzükte yapılacak değişiklikler sadece olağanüstü durumlarda yapılacaktır.
Değişiklik kategorileri
- Ufak düzeltmeler.
- Tüzüğün anlamını veya amacını değiştirmeyen yazım ve dilbilgisi düzeltmeleri.
- Sadece Küresel Konsey'in çalışma süreçlerini etkileyen değişiklikler.
- Şunları değiştirmek için bu Tüzükte yapılacak değişiklikler:
- Konsey'in genel yükümlülüklerini ve Konseye üyeliği değiştirmek
- Wikimedia Hareketi'nin değerlerini veya bireysel katkıda bulunanların, projelerin, iştiraklerin, ağ merkezlerinin, Wikimedia Vakfı'nın, gelecekteki Wikimedia Hareketi Kuruluşlarının ve daha geniş Wikimedia Hareketi'nin yükümlülüklerini ve haklarını değiştirmek.
- Wikimedia Hareketi tarafından önerilen değişiklikler
| Değişiklik Kategorisi | Süreç | Değişiklik Onay Organı | Notlar |
| 1 | Önerilen değişiklik için 55% destek | Küresel Konsey Kurulu | |
| 2 | Önerilen değişiklik için %55 destek | Küresel Konsey | Topluluk istişaresi önerilir |
| 3 | Hareket genelinde oylama, değişim için çoğunluk desteği | Wikimedia Hareketi | Wikimedia Vakfı Mütevelli Heyeti'nin destek oyu da dahil olmak üzere onay sürecini mümkün olduğunca yakından takip edecek oylama mekanizması |
| 4 | Tekliflerin oylamaya geçebilmesi için kriterleri karşılaması gerekmektedir. Hareket genelinde oylama, değişiklik için %55 destek | Wikimedia Hareketi | Wikimedia Vakfı Mütevelli Heyeti'nin destek oyu da dahil olmak üzere onay sürecini mümkün olduğunca yakından takip edecek oylama mekanizması |
Wikimedia Hareketi Tüzüğü değişikliklerini önerme süreci =
Küresel Konsey Kurulu Kategori 1, 2 ve 3'te değişiklik önerebilir. Küresel Konsey Kategori 2 ve 3'te değişiklik önerebilir. Kategori 4 değişiklikleri Wikimedia Hareketi üyeleri tarafından önerilir. Kategori 4 değişiklikleri, değişiklik oylama sürecini başlatmak için kamu desteği de dahil olmak üzere belirli kriterleri karşılamalıdır. Küresel Konsey, Wikimedia topluluğuna danışarak süreci tasarlamaktan sorumludur.
Küresel Konsey, Kategori 3 ve 4 değişikliklerinin oylamasını yönetmek üzere bağımsız bir komite atamalıdır. Küresel Konsey, bağlı kuruluşlar ve bireysel seçmenler için oy kullanma uygunluk kriterlerini tanımlayabilir veya bu sorumluluğu bağımsız komiteye devredebilir.
Kabül
Tüzük, aşağıdaki sonucu doğuran bir oylamanın ardından kabul edilir ve yürürlüğe girer:
- Oylamaya katılmaya hak kazanan iştiraklerin en az yarısının (%50) katılımıyla, katılımcı Wikimedia iştiraklerininden %55 destek;
- Katılımcı bireysel seçmenlerden %55 destek,[19] Oylamaya katılma hakkına sahip seçmenlerin en az %2'sinin oylamaya katılımı; ve
- Wikimedia Vakfı Mütevelli Heyeti'nin Tüzüğü desteklemek yönünde oy kullanması.
Geçerli dil ve çeviriler
Bu Tüzüğün başka dillerde de çevirileri mevcut olabilir. Herhangi bir çeviri ile orijinal İngilizce dil versiyonu arasında şüphe veya çelişki olması durumunda, İngilizce dili geçerli olacaktır.
Notlar
- ↑ Küresel politikaların çerçevesi, Wikimedia proje web sitelerinin Kullanım Koşulları gibi burada ve burada belgelenmiş olanları içerir.
- ↑ Her topluluk için açık bir inceleme süreci mümkün olmalıdır.
- ↑ İster içerik ister politika değişikliği olsun, bir kararın alınmasına yardımcı olmak için “ortaya çıkanlar” anlamındadır.
- ↑ Topluluk politikaları, küresel politikalar veya yasal yükümlülüklerle çelişemez.
- ↑ Kurulduktan sonra bu ifade "oluşturulmuştur" olarak değiştirilecektir.
- ↑ Küresel Konsey'in başlangıcından ve geçiş döneminden önce, Wikimedia Hareket Kuruluşları Wikimedia Vakfı Mütevelli Heyeti tarafından tanınır.
- ↑ Bu Tüzük, Dil Merkezlerini bir Tematik Merkez biçimi olarak görmektedir.
- ↑ 2023 yılında bu Tüzük için alınan yasal incelemeler doğrultusunda, Küresel Konsey başlangıçta tüzel kişilik olarak kurulmayacaktır.
- ↑ bu kurul, Küresel Konsey içindeki süreçlerin planlara ve zaman çizelgelerine göre işlemesini sağlamak; gerektiğinde diğerleriyle koordinasyon sağlamak; Küresel Konsey'in amacına uygun olarak çalışmasını ve işlemesini sağlamak ve diğer benzer görevleri koordine etmekle görevlidir.
- ↑ Strateji, Wikimedia markasını değiştirmeye yönelik büyük projeleri içerir.
- ↑ Bu, Küresel Konsey ve Wikimedia merkezlerinin oluşturulmasından önce İştirak Komitesi'nin (AffCom) yürüttüğü işlevleri kapsamayı amaçlamaktadır.
- ↑ Bu süreçle ilgili ticari marka lisanslama ve sözleşmeye dayalı anlaşma bileşenleri, Wikimedia Vakfı'nın sorumluluğunda olmaya devam etmektedir.
- ↑ Bu, hibelerin Hareket çapında tahsisini ifade eder.
- ↑ Bunun, Küresel Konsey oluşturulmadan önce şu anda Bölgesel Hibe Komiteleri tarafından yürütülen işlevleri kapsaması anlamına geliyor.
- ↑ Paydaşlar arasında katkı sağlayıcılar, Wikimedia Vakfı, iştirakler, ağ merkezleri ve daha fazlası yer alır.
- ↑ Wikimedia Vakfı ile Küresel Konsey arasında Küresel Konsey önerilerinin Vakıf tarafından nasıl alınacağı da dahil olmak üzere birlikte nasıl çalışacaklarına ilişkin Mutabakat Anlaşması benzeri veya Hizmet Düzeyi Anlaşması benzeri bir belge oluşturulacaktır.
- ↑ Bu Küresel Konsey komitesi, Teknoloji Konseyi için Hareket Stratejisi Girişimi'ni yansıtmayı amaçlamaktadır.
- ↑ Nihai teknolojik önceliklendirme kararları, öncelikle ürün ve teknoloji hizmetlerinin sunulmasına odaklı organların yanı sıra Küresel Konsey ile ilişkili topluluk liderliğindeki uygun hareket organı tarafından alınacaktır.
- ↑ Kabul süreci açısından bireysel seçmenler, normalde Wikimedia Vakfı Mütevelli Heyeti üyelerini seçmek için seçimlerde oy kullanma hakkına sahip olan kişilerdir.